Hormony steroidowe jajnika (2)

Ryc. 9.8. Schemat steroidogenezy.

9.2.1. Estrogeny

Estrogeny stanowią grupę C-18 steroidów; wyróżnia się trzy podsta-wowe estrogeny: estron (E,), 17-beta-estradiol (E?) i estriol (Ej).

Estrogeny produkowane sq przede wszystkim przez jajnik i łożysko oraz, w wyniku obwodowej konwersji, z innych hormonów (an-drostendicmu, testosteronu). Metal- ¹    -    - ¹

sprzęganiu z. glukuiąjnanem oruz siarczanem i wydalaniu, przede WStystkim i mocjtem, a w nn-wielkiej ilo-a.i' z kalem

17 beta estradiol jest estrogenem o ftą) większej aktywności hioło-gieznej w okresie m/rode/ym u kobiety. Stę/enie lego hormonu

zmienia się zależnie od fazy cyklu i wynosi w okresie wczesnej fazy folikularnej około 50j>g/rnl i aż około 400-600 pg/mł w okresie oko-łoowulacyjnym. Większo^ 17-beta-estradioiu pochodzi z jajnika, a tylko około 5% z obwodowej konwersji z estronu. 17-beta-eslradiol może również pochodzić z konwersji androgenów wTTkankacfi obwo-łk. W osocnr związany jest w 66% z albuminami ora/"w 38% SHBG. f/ wątrobie jest metabolizowany do estriolu.

.aiOywny i jest głównym estrogenem w okresie pomenopauzalnym. Powstaję, głównie na drodze konwersji obwodowi, z auulfosłemłhmu muz jako metabolit 17-beta-estradiolu w wątrobie.

r ‘ .Im!

17p-Estradioł

EMrtOl

Ryc. 9.7. Budowa estrogenów

Estriol jest estrogenem o najsłabszym działaniu biologicznym; blokując receptor estrogenowy, osłabia działanie proliferacyjne innych estrogenów na endometrium. Powstaje głównie jako metabolit 17-beta-estradiolu i estronu w wątrobie.

Działanie biologiczne estrogenów:

•    Warunkowanie ro/.wgju IM lll-rzędowvch cech płciowych.

•    D/iahtmtrf>T()1Iferacyjne tuTBlohę ŚlU/ówfniaćlcy i przygotowanie do działania progesteronu.

•    Zwiększenie masy mięśniowej macicy oraz pcrystallyki jajowodów/ ~~ ......... '    ----"

•    Mtffffńle rozluźniające na mięśnie okrężne szyjki macicy i zwiększenie ilości przezroczystego śluzu ułatwiającego penetrację plemników.

•    Pobudzanie wzrostu i złuszczania komórek nabłonkowych pochwy.

•    Pobudzanie wzrostu nabłonka kanalików i pęcherzyków w gruczole sutkowym.

•    Zwiększanie libido^

DziiihinU* metaboliczne estrogenów:

• Wpływ na biosyntezę tłuszczów, białek, zasad purynowych i piry-