IMAG0018

Fizjologia zwierząt domowych

Tabela 10.9. Całkowita liczba leukocytów przypadających na „ * v. coraz -ózmeowy
Gatunek	Całkowita liczba leukocytów (na pi)	Neutrońie	Limfocyty	Monocyty	Eozynofile	Bazofile
		% wsr.Tccr eukocytów
bydło	4000-10 000	20-50	45-65	2-6	2-6	0-2
owca	4000-6000	20-45	40-65	2-6	2-6	0-3
koza	4000-10 000	30-4S	50-70	0-4	0-4	0-1
Świnia	10 000-20 000	10-39	45-85	0-5	0-5	0-2
koń	5000-10 000	45-71	20-45	0-5	0-4	0-2
pies	6000 12 000	55-25	13 30	0 4	0 4	0 1
kot	6000-11 000	ÓO-^i	15-35	0-4	0-4	0-1
szczur	5000-25 000	20-25	70-75	2-3	2-3	0-1
mysz	4000-12 000	20-3C	40-60	3-5	3-5	0-1
królik	6000-13 000	35-55	40-60	2-6	2-6	2-6
kura	20 000-30 000	25-5C	40-60	2-5	2-5	2-3
człowiek	3000-11000	57-70	20-30	5-7	2-4	0-1

10.4. Hemostaza i krzepnięcie krwi

Bernd Kaspers, Thomas Góbel

► Naruszenie ciągłości naczyń prowadzi do utraty kr* z układu naczyniowego. Także w warunkach tizjołogiczrrye-stale dochodzi w organizmie do małych liii iluli ii gihji i urazów naczyń i krwawień. By utrzymać stratę kr»: na — :r

liwie niewielkim poziomic, organizm reaguje na uszi xizsr ; naczyń aktywacją kompleksowych i bardzo siln : rcssakr* i-nych procesów, które ostatecznie doprowadzająoe -ę— zy (grec. haem - krew i stasis - zatrzymanie i oraz ruęrr»j-uszkodzenia naczyniowego. Można wyróżnić cztery nizmy zaangażowane w hemostazę:

1.    Skurcz naczyń (skurcz mięśni gładkich w ścianie sączy: krwionośnych).

2.    Wytworzenie agicgulu płytkowego (hemostaza r:'tr» :r-na).

3.    Krzepnięcie krwi (hemostaza wtórna).

4.    Wytworzenie tkanki łącznej (ostateczne zarnim-wre rany).

Podczas gdy trzy pierwsze wymienione procesy przemeza a w ciągu kilku sekund lub minut i w związku z tym harćze szybko powodują zatrzymanie krwawienia, proces r* : rztr. . tkanki łącznej rozpoczyna się dopiero po kilku _r w

dniach. Prowadzi on do uslalccznegu zamknięcia miejsca uszkodzenia i w dużej mierze do przywrócenia pierw ę-ę struktury tkankowej. Pomiędzy poszczególnymi mecrar -zmami hemostazy istnieją liczne interakcje. <

10.4.1. Zwężenie światła naczynia (wazokonstrykcja)

Bezpośrednio po naruszeniu ciągłości naczynia dochodzi do zokonstrykcji i tym samym do wyraźnego zmniejszenia krwawienia. Te reakcje naczyń wywołane są poprzez: 1. odruchy neu-ronalne, 2. lokalne skurcze mięśniowe oraz 3. lokalne czynniki humoralne (np. tromboksan A,). Stopień wazokonstiykcji jest zależny nd rndzaiu i wielkości uszkodzenia. Ostre cięcie krwawi znacznie silniej niż uraz spowodowany uciskiem, na przykład zmiażdżeniem. Skurcz naczyń może trwać kilka minut lub godzin. dając w- ten sposób czas na wykształcenie kolejnych procesów hemostazy.

10.4.2. Wytworzenie agregatu płytkowego

Va obszarze uszkodzonej ściany naczynia dochodzi bardzo szybko do nagromadzenia trombocytów (płytek krwi) i do wykształcenia agregatu płytkowego. W ten sposób zamykane są bardzo małe i stale pojawiające się uszkodzenia naczyń, bez potrzeby aktywacji krzepnięcia plazmatycznego (rozdz. 10.4.3). Istotne znaczenie tworzenia czopu płytkowego dla hemostazy potwierdza fakt. że ok. 80% zaburzeń hemostazy u psa można wyjaśnić zbyt niską liczbą płytek lub nieprawidłową czynnością agregacji płytkowej (np. choroba von Willebranda).

Tworzenie i rozpad trombocytów

Tnombocyty (płytki krwi) biorą swój początek w szpiku kostnym. gdzie najpierw z szeregu micloidalnych komórek macierz-. stych (ryc. 10.2) rozwijająsię megakariocyty (megakariocy-joęweza; ryc. 10.4). Ten rozwój zachodzi pod wpływem licznych -sanopoetycznych czynników wzrostu (m.in. CSF, TPO).

Dojrzałe megakariocyty opuszczają szpik kostny i docierają do krwi. W trakcie tego procesu oraz podczas pasażu przez tęt-: ; icc płucne megakariocyty rozpadają się na troin hooyty. przy czvm może powstać do 1000 płytek z jednego megakariocyta. U ssaków są one bezjądrzaste, wielkości 2-4 pm, natomiast u zauropsydów (ptaki i gady) trochę większe (4-8 pm u kury), zawierające jądro. Liczba trombocytów we krwi waha się silnie w zakresie międzygatunkowym, z wartościami od 2,5 ^x 10⁴ (kura). 2 * 10⁵ (koń) do 1 * 10⁶ (szczur) komórek na pi krwi. Ich czas przeżycia wynosi ok. 3—10 dni. Stosownie do tego musi zostać wytworzone 2-5 milionów płytek krwi na sekundę. Podczas procesu starzenia się trombocytów tłocłwitł/i cio wyraźnych zmian w profilu węglowodanowym błony komórkowej. Zmiany le zostały poznane w komórkach układu fagocytów jednojądr/a-styefa (mononuclear phagocyte system. MPS) śledziony i wątroby. Prowadzi to ostatecznie do rozpadu i lagocytozy starych trombocytów.