Knarwicw* boiegmm, pkm
kruszwica, kolegiata św. Piotra, 1 pot . XII w
44. Widok od wschodu
45. Portal w południowej ścianie szczytowej transeptu
przekazów na temat kolegiaty pod
doskonale charakter pierwotny W trakcie ostatnich prac
'M-<4 Brak bezpośrednich
wezwaniem św. Piotra utrudnia interpretację budowli kruszwickiej, w której jedni badacze upatrują katedrę efemerycznego biskupa kruszwickiego, inni — kolegiatę od początku istnienia, jeszcze inni kościół klasztorny. Tę ostatnią hipotezę, wspartą mocnym argumentem form architektury, poważnie osłabia brak zabudowań cłaustrum, stwierdzony w czasie badań archeologicznych. Jako największą ingerencję należy wymienić ceglaną wieżę w fasadzie zachodniej wzniesioną w XVI wieku zamiast dwóch istniejących poprzednio. Poza tym zarówno bryła jak wnętrze zachowały
konserwatorskich usunięto dziewiętnastowieczne przeróbki ujawniając we wnętrzu znaczne partie kamieniarki o oryginalnej fakturze.
47 Zabudowa opactwa norbertanek w Strzelnie znajduje się na wschodnim skraju wczesnośredniowiecznej osady.
Na szczycie niewielkiego wzgórza św. Wojciecha wznoszę się musy rotundy św. Prokopa (por. komentarz do il. 10-13) i bazylika zgromadzenia kanoniczek reguły św. Norberta wraz z przylegającymi od strony północnej zabudowaniami klasztoru. Niejasna dla dzisiejszego, a także już i dla średniowiecznego historyka wymowa dokumentów i inskrypcji była aż po czasy ostatnie powodem wielu