Image 46

Rezultatem zmian konsumowanych ilości dobra X i Y są zmiany użyteczności całkowitej z konsumpcji obydwu dóbr. Zmiany te wynoszą:

AUC = AY • UM (Y) - AX • UM(X) =

v^Pv ,

= AX

AX • UM(Y) - AX • UM(X) =

UM(Y) - UM(X)

= AX • UM(Y)

UM(X)

UM(Y)

Z założenia wynika, że:

UM(X) _< UM(Y) P_y ’

st/d AUC > 0

Przemieszczając swoje zakupy z dobra X na dobro Y konsument osiąga, przy tej samej wielkości dochodu, wyższy poziom użyteczności całkowitej aż do momentu zrównania się relacji użyteczności marginalnych obydwu dóbr z relacją cen tych dóbr.

Do podobnego wniosku dojdziemy analizując sytuację, w której

UM(X) P_x UM(Y) ^> P^

SYSTEM PREFERENCJI KONSUMENTA

Posługiwanie się kategorią użyteczności w tradycyjnym ujęciu zakłada możliwość mierzenia użyteczności przez każdego konsumenta. Arbitralność przypisywania użyteczności konkretnych miar liczbowych stoi w sprzeczności z założeniem racjonalności decyzji konsumenta.

Współczesna teoria zachowania się konsumenta traktuje inaczej kategorię użyteczności i opiera się na pewnych założeniach dotyczących preferencji konsumenta.

Konsument dokonuje równoczesnych wyborów wielu dóbr dążąc do osiągnięcia takich kombinacji konsumowanych dóbr, które spełniają w najwyższym stopniu dane preferencje konsumenta. Podstawą wyborów konsumenta jest uporządkowany system preferencji odnośnie kombinacji konsumowanych dóbr. Dla uproszczenia założymy, iż konsumpcja dotyczy dwóch dóbr, dobra X i Y. Istnieje wiele możliwych kombinacji ilości konsumowanych dóbr X i Y.

Punkty A, B i C są kombinacjami konsumpcji dóbr X i Y. W punkcie A konsument konsumuje X_a jednostek dobra X oraz Y_a jednostek dobra Y. W punktach B i C kombinacje ilości konsumpcji X i Y są inne.

Konsument podejmuje decyzje odnośnie preferowanych kombinacji dóbr. Teoria wyboru konsumenta opiera się na pewnych założeniach dotyczących preferencji. Najważniejsze z tych założeń są następujące:

-    Założenie kompletności preferencji.

Zgodnie z tym założeniem konsument dokonujący wyboru między różnymi kombinacjami konsumpcji dóbr może określić swoje preferencje w stosunku do nich. Biorąc dla przykładu pod uwagę kombinacje A i B konsument potrafi określić, czy woli A od B, czy też preferuje B w stosunku do A, czy też kombinacje A i B są dla niego obojętne. Konsument jest zdolny do określenia, które kombinacje produktów preferuje, a które dają mu takie samo zadowolenie i w efekcie są dla niego obojętne. Jeśli konsument potrafi uporządkować w ten sposób wszystkie kombinacje dóbr wtedy oznacza to, iż preferencje konsumenta są kompletne.

-    Założenie przechodniości preferencji.

Wybory konsumenta między różnymi kombinacjami dóbr są przechodnie. Jeśli konsument preferuje kombinację A od B i równocześnie określa, iż woli B od C oznacza to, iż konsument preferuje kombinację A w stosunku do C. Podobnie jeżeli kombinacje A i B oraz B i C są dla konsumenta obojętne, wtedy również A i C są kombinacjami obojętnymi.

-    Założenie nienasyconości zadowolenia konsumenta.

Konsument zawsze woli więcej aniżeli mniej. Oznacza to, że konsument zawsze preferuje kombinację dóbr dostarczającą mu więcej zadowolenia (większej satysfakcji) od kombinacji dającej mniej zadowolenia.

KRZYWA OBOJĘTNOŚCI KONSUMENTA

W oparciu o powyższe założenia można zbudować model zachowania się konsumenta podejmującego decyzje wyboru kombinacji konsumowanych dóbr. Ważną kategorią analityczną modelu jest krzywa obojętności konsumenta.

93