Image 60

DP

o

Wykres 53. Krzywa Engla a klasyfikacja dóbr

X jest dobrem normalnym dla 0 < DP < DP X jest dobrem podrzędnym dla DP > DP*

Zmiany ceny relatywnej danego dobra przesuwają linię budżetową w górę lub w dół. Jeżeli cena relatywna dobra rośnie, wówczas konsument będzie kupować mniejsze jego ilości. W przypadku kiedy cena relatywna dobra spada konsument będzie kupować większe ilości tego dobra.

Powyższą zależność możemy analizować posługując się krzywymi obojętności konsumenta. Zakładamy, że dochód pieniężny konsumenta (DP) oraz cena dobra Y (P_y) są stałe, natomiast zmienia się cena dobra X (P_x).

Rozważmy przypadek spadku ceny dobra X - P_x > P’_x > P”_x. Sytuację wyjściową przedstawia linia budżetowa AA oraz optimum konsumenta znajdujące się w punkcie E (wykres 54).

Qy

Wykres 54. Krzywa cena-konsumpcja

A

xi DP *₃ Px

DP

DP

P”

DP

0

Spadek ceny dobra X z P_x do P’_x powoduje przesunięcie linii budżetowej w prawo wzdłuż osi odciętych (punkt A na osi rzędnych nie ulega zmianie ponieważ DP i P_y są stałe).

Nowy punkt optimum konsumenta znajduje się na wyższej krzywej obojętności w punkcie E'. Jeżeli cena dobra X zmniejszy się ponownie (do P”_x), wówczas optimum konsumenta przesunie się do punktu E” itd.

żącząc punkty E, E’, E” itd. otrzymujemy zestaw optymalnych kombinacji dóbr X i Y kupowanych przez konsumenta przy różnych cenach relatywnych dobra X. Krzywa łącząca te punkty określana jest mianem krzywej cena-konsumpcja.

Posługując się krzywą cena-konsument możemy wyprowadzić krzywą popytu konsumenta na dobro X. Przy stałych DP i P_y coraz mniejszym cenom relatywnym dobra X (P_x > P’_x > P”_x) odpowiadają coraz większe ilości kupowanego dobra X (x₃ > x₂ > x,). Łącząc punkty odpowiadające poszczególnym kombinacjom ceny i ilości kupowanego dobra X otrzymujemy znaną krzywą popytu. Należy zaznaczyć, że jest to krzywa popytu pojedynczego konsumenta na dobro X, a nie krzywa popytu rynkowego na to dobro (popytu wszystkich konsumentów).

Wykres 55. Krzywa popytu

na dobro X

POPYT RYNKOWY

Na rynku działa równocześnie wielu konsumentów kupujących ten sam produkt. Każdy z konsumentów posiada swoje preferencje indywidualne. Popyt rynkowy jest popytem wszystkich konsumentów, którzy chcą kupić dany produkt.

121