Image 71

Analizę funkcji produkcji oprzemy na przykładzie produkcji telewizorów realizowanej w ciągu roku w danym przedsiębiorstwie. Wielkość produkcji mierzona w tysiącach sztuk telewizorów zmienia się w ciągu roku w wyniku zwiększania liczby pracowników. Odpowiedni przykład liczbowy zawarty jest w tabeli 18.

Tabela 18. Produkcja telewizorów w ciągu roku w tys. sztuk

Produkcja całkowita (PC) telewizorów rośnie w sposób nierównomierny wraz ze zwiększaniem liczby zatrudnionych pracowników. Na początku produkcja rośnie wolno, później szybko, a następnie ponownie wolniej aż do pewnego punktu maksymalnego, po przekroczeniu którego produkcja zaczyna spadać. W przykładzie liczbowym produkcja telewizorów rośnie wraz ze zwiększeniem zatrudnienia od 0 do 6 pracowników. Po przekroczeniu tej ilości pracowników produkcja całkowita zmniejsza się.

Zmiany wielkości produkcji oraz zatrudnienia można przedstawić w formie wykresu. Łącząc ze sobą kolejne wielkości zatrudnienia i produkcji otrzymujemy krzywą produkcji całkowitej.

Wykres 61. Krzywa produkcji całkowitej (PC) telewizorów

Zmiany produktu przeciętnego i marginalnego przebiegają inaczej aniżeli produktu całkowitego.

Produkt przeciętny otrzymujemy dzieląc wielkość produkcji całkowitej przez ilość zatrudnionych pracowników. Przeciętny produkt pracy zapiszemy następująco:

PC

L ’

PP_L oznacza wielkość produkcji przypadającą w danym okresie na jednego pracownika.

W analizie ekonomicznej znaczenie ma nie tylko znajomość kształtowania się wielkości produkcji na jednego pracownika. Bardzo ważną jest znajomość odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób wzrośnie produkcja całkowita w wyniku dodania do procesu produkcji jednego pracownika (jednej jednostki czynnika zmiennego). Informuje nas o tym marginalny produkt pracy (czynnika zmiennego), który zapiszemy następująco:

PM

L

APC

AL '

Ogólnie produkt marginalny można rozumieć jako przyrost produkcji osiągany z dodatkowej jednostki czynnika zmiennego (np. pracy).

W oparciu o dane zawarte w tabeli można wykreślić krzywe produktu przeciętnego oraz produktu marginalnego pracy.

ZALEZNOSC - PRODUKT PRZECIĘTNY I MARGINALNY

Produkt przeciętny i marginalny początkowo wzrastają, a następnie, po osiągnięciu maksimum, zmniejszają się. Równocześnie początkowo produkt marginalny rośnie szybciej aniżeli produkt przeciętny (PM > PP), a następnie, po przekroczeniu punktu zrówniania się obydwu produktów (PM = PP), produkt

143