r6

kilka funkcji. W rysunkach postaci na przykład służą, podobnie jak u Svanberga, do wskazania światłocieniowa rzeźby ciała i szat. Zamiast jednej opozycji: tło/obszar zakreskowany, mamy tu jednak do czynienia z podziałem całej figury na szereg obszarów, ograniczonych niekiedy częściowym konturem, a różniących się zarówno jasnością, jak fakturą. Ponieważ zbudowane są z kresek, które z konieczności biegną w jakimś kierunku, kierunek kresek wykorzystany jest jako dodatkowa zmienna. W innych miejscach - w rysunku skał i nierówności terenu - gdzie kreskowanie pokazuje przede wszystkim kształt, nachylenie i fakturę przedstawianych przedmiotów, a nie światłocień, główną rolę odgrywa właśnie struktura układów kresek: kierunek kresek, gęstość, a także zwrot łuków. Podobnie jak w liniach konturu, kreski bądź „obejmują" figurę - na przykład w zarysie zbocza po lewej stronie albo pagórka między apostołami a Chrystusem - podkreślając jej obłe wypukłości, bądź -jak w rysunku skał na lewo od Chrystusa - stwarzają płaszczyzny wklęsłe, nadając bryłom skał surową kanciastość.

Porównanie z rysunkiem Durera pozwala zauważyć, że w rysunku Svanberga obszar coś znaczy wyłącznie ze względu na jedną zmienną: walor. Kształt nie odgrywa (poza trzema wymienionymi poprzednio miejscami) istotnej roli: pasmo kropek, które towarzyszy konturowi zaznaczając wypukłość ciała, ale nie określając jej bliżej - podobnie jak linia dublująca kontur w szkicu Durera - nie zmieniłoby znaczenia, gdyby było szersze albo węższe. Nie ma też funkcji semantycznych faktura, układ kropek stanowi bowiem swego rodzaju konwencjonalny substytut plamy; kropki są z tego punktu