8796960293

71

analizę wpływu tego współczynnika na wielkość produkcji. Współczynnik ten waha się od 0,2 (liście o pionowym ułożeniu, np. gladiolus) do 0,97 (liście o poziomym ułożeniu np. słonecznik).

Powyższe równania (83 i 84) wywodzą się z prawa Beera (Monteith 1973), które opisuje transmisję równoległej, monochromatycznej wiązki promieniowania w środowisku jednorodnym. W danym ośrodku dla dowolnej wartości współrzędnej x mierzonej w kierunku transmisji, gęstość strumienia promieniowania równa jest 4>(x). Straty promieniowania, czyli wygaszanie promieniowania w przedziale dx, są proporcjonalne do wielkości przedziału dx i do gęstości strumienia <t>(x)

dd> = -k <l>(x) dx,    (85)

gdzie: k - stała proporcjonalności zwana współczynnikiem wygaszania.

Po scałkowaniu powyższego równania otrzymujemy

<J>(x) = <t>(0) e^_k\    (86)

gdzie: <1>(0) - gęstość strumienia w punkcie x = 0.

W celu określenia rozkładu promieniowania PAR w roślinach przedstawiona zostanie analiza związana z wielkością LAI, jako wskaźnika powierzchni wpływającej na absorbowaną radiację. Analiza ta opiera się na pracy J. L. Monteitha (1973). Zakłada się, że elementarna pozioma warstwa roślin wystawiona na bezpośrednie promieniowanie słoneczne ma wskaźnik LAI równy (dLAI). Średnia wartość energii pochłanianej przez elementarną warstwę roślin jest funkcją wskaźnika kształtu liścia A_h/A (A - pole powierzchni liścia, A_h - powierzchnia cienia liścia rzucanego na płaszczyznę poziomą) oraz napromienienia powierzchni A_h i wyraża się wzorem

d<J> = - (A_h /A)<l> dLAI.    (87)

Równanie to stanowi modyfikację równania (86) i określa straty energii słonecznej zachodzące w elementarnej poziomej warstwie roślin. Po scałkowaniu powyższego równania otrzymamy zależność

O(LAI) = <P(0) e ^kLAI,    (88)

którą można zapisać

APAR = PAR e-¹^',    (89)

gdzie: Ah/A zostało zastąpione przez k.

Równanie to określa wielkość strumienia promieniowania słonecznego pochłoniętego przez pionowy słupek dLAI. Względna wartość strumienia promieniowania pochłoniętego przez powierzchnię zawartą między LAI a LAI + dLAI równa jest APAR/PAR dLAI. Względną wartość strumienia promieniowania pochłoniętego przez masę roślinną w odniesieniu do strumienia padającego, którą charakteryzuje wartość LAI od 0 do LAIc (całej masy roślinnej), można opisać wzorem

PAR

dLAI

LAI

-

-kLAI

dLAI - —

[l-e^kljM«].

(90)