Zaczął więc jeździć od jednego do drugiego z [70] wizytą, przebywając u każdego pewien czas. Następnie udawał się do kolejnego syna. W końcu przybył do swojego syna Kayłjusaru, władcy Konyi. Ten wyszedł do niego naprzeciw, spotkał go i ucałował ziemię między swoimi dłońmi. Przekazał mu Konyę i oddał się w pełni pod jego rozkazy. Powiedział [Kilidż Arsl5n] do Kayhusaru: „Chcę udać się do swego syna przeklętego Muhammada, władcy Qaysariyya, a ty udasz się ze mną by mu ją odebrać”. Przygotował się więc i wyruszyli. Oblegali Qays5riyya, lecz Kilidż Arslan zachorował i umarł pod miastem. Kayhusaru wrócił [do Konyi], a każdy z synów zachował władzę nad terenami, które były w ich rękach. Kiedy Qutb ad-DTn, władca STwSs i Aq$ar3 zapragnął udać się do jednego z tych miast, podróżował przez Qays5riyya, którą rządził jego brat Nur ad-Din Mahmtid, mimo że nie było to po drodze. Czynił tak, by okazać bratu miłość, choć w sercu wciąż czuł jego zdradę. Jego brat Mahmtid przybywał do niego i spotykał się z nim. Pewnego razu wyszedł na zewnątrz miasta, co było w jego zwyczaju i spotkał się ze swoim bratem nie podejmując żadnych środków ostrożności. Zabił go wtedy Qutb ad-DTn, rzucając głowę Mahmuda w stronę jego towarzyszy. Zapragnął także przejąć miasto. Ci, którzy się w nim znajdowali, z początku nie chcieli mieć z nim nic do czynienia. Później jednak oddali mu miasto na zasadach, które ustalili. Mahmud miał wielkiego emira, który ostrzegał go przed bratem Qutb ad-DTnem i straszył go tym, co zagrażało mu z jego strony. Ten jednak go nie słuchał. Emira cechowała wielka szczodrość i dobro, był otwarty na sprawy państwa za panowania Nur ad-DTna. I kiedy [71] Qutb ad-DTn zabił swojego brata, zabił również Hasana272, a jego ciało zostawił przy drodze. Przyszedł pies i [zaczął] pożerać zwłoki. Ludzie byli wzburzeni i mówili: „Nie ma posłuszeństwa! Ten człowiek to muzułmanin, prowadził madrasę273, prowadził działalność charytatywną jego czyny były dobre, nie zostawimy go psom na pożarcie!”. Qutb ad-DTn rozkazał więc pogrzebać emira w jego 1 2
szkole. Sprawy innych synów Arslana pozostały bez zmian. Potem Qutb ad-DTn zachorował i umarł. Jego brat Rukn ad-Dln Sulayman, władca QQq3; ruszył na STwSs, a było ono miastem znajdującym się w sąsiedztwie. Zawładnął nim i stał się silniejszy od wszystkich swoich braci, ponieważ miał w posiadaniu C>uqa^ STwSs, Qaysariyya i Aqsara. Następnie wstrzymał się od działań zbrojnych na dłuższy okres, po czym wyruszył do Konyi, którą rządził jego brat Giyat ad-DTn. Otoczył miasto, a następnie je zdobył. (jiySt ad-DTn opuścił miasto i udał się do Syrii, następnie do Bizancjum, a co się z nim działo, wspomnimy później, jeśli Bóg Najwyższy zechce. Po tych wydarzeniach Rukn ad-DTn udał się do NiksSr oraz AmSsyS i zajął je. Ruszył do Malatya w roku pięćset dziewięćdziesiątym siódmym [12 X 1200-30 IX 1201], zajmując i to miasto. Opuścił je jego brat Mu‘iz ad-DTn i udał się do króla Al-‘Adil Abu Bakr Ibn Ayyuba, u którego się zatrzymał. Mu‘iz ad-DTn był mężem córki króla Al-‘Adila. Tymczasem Rukn ad-DTn zajął posiadłości wszystkich swoich braci, z wyjątkiem Ankary, która była na tyle dobrze ufortyfikowana, że nie było do niej dostępu. Ustawił przy niej wojska i oblegał ją latem i zimą przez trzy lata. Zdobył ją w sześćset pierwszym roku [29 VIII 1204-17 VIII 1205]. Nałożył na swojego brata, który rządził miastem, areszt pod groźbą śmierci. I kiedy [72] ten wyjechał z miasta, został zabity. Rukn ad-DTn umarł w tych dniach i nie usłyszał wiadomości o zabiciu swojego brata. Bóg przyspieszył jego śmierć, by oderwać go od rodu. Wspomnieliśmy tutaj o tym wydarzeniu, by zachować ciągłość [historii] i dlatego, iż nie mam dat wszystkich zdarzeń, by je w nich osadzić.
Następnie przyszedł rok 589 [1193]
W tym roku, w miesiącu $afar [6 II-7 III 1193] zmarł3 4 w Damaszku $alah ad-Din Yflsuf Ibn Ayyub Ibn ŚadT, który urodził się w TikrTcie2. Był władcą Egiptu, Syrii, Al-OazTra oraz innych krain. Wspomnieliśmy powód przeniesienia się rodu Ayyubów z TikrTtu i objęcia władzy nad Egiptem w roku 564 [5 X 1168-24 IX 1169]. Powodem choroby [Saladyna] Ibn
57
172 Mowa o poprzedniej ofierze Qutb ad-DTna: Ihtiyar ad-DTn Hasanie.
W języku polskim spotyka się dwa warianty nazwy szkoły koranicznej: madrasa lub medresa (arab. <->-). Był to rodzaj muzułmańskiej szkoły sunnickicj, średniej bądź wyższej. Choć najstarsze madrasy powstały już w X wieku, to pierwsza znacząca naukowo madrasa powstała w Bagdadzie w 1067 roku z inicjatywy wezyra Ni?5ma al-Mulka, stąd jej nazwa Ni?5miyya.
Saladyn zmarł 3 marca 1193 roku; Baha' ad-DTn 244.
Tikrlt lub TakrTt- m. miasto na pn.-zach. od Bagdadu, opis miasta -- Ibn Gubayr 232-234.