IMG00109

109

109

Tabl. 9.1.1.

Charakterystyka i zastosowanie łożysk tocznych

i

Rys. 9.1.8

PN, ISO, GOST	Dopusz czalne obciążenie promie niowe	Dopuszczalne obciążenie wzdłużne (% od niewykorzystanego obciążenia promieniowego)	Charakterystyka i zastosowanie
2	3	4	5
PN-85/M-86100 GOST 8338-75	100%	Do 70% w dwie strony	Przeznaczone do przenoszenia podstawowego obciążenia promieniowego, ale mogą przenosić jednocześnie z promieniowym obciążeniem również obciążenie wzdłużne. Kąt niewspółosiowości wewnętrznego

(wałek) i zewnętrznego (korpus) pierścienia wynosi nie więcej niż 0,25°...0,4°.

Zalecane dla łożyskowania sztywnych krótkich walów, których kąt ugięcia na podporach nie przewyższa podanej niewspół-osiowości (odległość między podporami nie przewyższa 10 średnic wału).

GOST 2893-45	140%	Nie zaleca się do wzdłużnego obciążenia	Przeznaczone do wykorzystania w węzłach łożyskowych 0 podwyższonym obciążeniu promieniowym.
GOST 2893-45	100%	Do 70%	Przeznaczone do wykorzystania w węzłach łożyskowych 0 zmniejszo-
		w dwie strony	nych gabarytach wzdłużnych.
GOST 2893-45	100%	Do 70%	Przeznaczone do wykorzystania w węzłach łożyskowych 0 zmniejszo-
		w dwie strony	nych gabarytach wzdłużnych i uproszczenia konstrukcji łożyskowania.

Łożyska wykonuje jako nierozłączne.

Rys. 9.1.9

PN-87/M-86130    100%    Do 20% Przeznaczone do przenoszenia podstawowego obciążenia promieniowe-

GOST 28428-90    w dwie strony go, ale mogą przenosić jednocześnie z promieniowym obciążeniem

również obciążenie wzdłużne. Kąt niewspółosiowości wewnętrznego (wałek) i zewnętrznego (korpus) pierścienia wynosi nie więcej niż 2,0°...3,0°. Zalecane dla łożyskowania wałów o dużych ugięciach, w węzłach łożyskowych, gdzie trudno dotrzymać współosiowość podpór (korpusy podpór nie są powiązane wspólną ramą przy obróbce, a obrabia się je oddzielnie).

Z łożysk o stożkowym otworze na wciąganej tulejce korzysta się w celu ich zamontowania na wałkach bez kołnierzy ustalających (w dowolnym miejscu na długości wału) przy obniżonych wymaganiach co do dokładności.

a

Rys. 9.1.10

Do 100% Przeznaczone do jednoczesnego przenoszenia obciążenia promieniowe-w jedną stronę    go i wzdłużnego (w jednym kierunku). Mogą również przenosić obciąże-

żenie tylko wzdłużne. Zdolne do pracy przy podwyższonej liczbie obrotów. Z łożysk o kącie działania a = 15° korzysta się w przypadkach większego obciążenia promieniowego; o kącie a = 25° oraz 40° - w przypadkach większego obciążenia wzdłużnego. Kąt niewspółosiowości pierścieni 0,25°...0,4°.

Wykonywane jako rozłączne i nierozłączne. Istnieją łożyska skośne jednorzędowe dwukierunkowe.

Zalecane dla łożyskowania sztywnych dwupodporowych wałów, dla węzłów o niezbędnej regulacji luzów łożyskowych, pracujących o podwyższonej liczbie obrotów.

Są wykorzystywane w łożyskowaniach piast przednich kół samochodowych, w reduktorach; dobrane parami - w obrabiarkach, w reduktorach ślimakowych.

PN-87/M-86160 GOST 831-75

140%

Rys. 9.1.11

PN-86/M-86180 GOST 8328-75

170%

Nie przyjmuje

Przeznaczone do przenoszenia dużych obciążeń promieniowych. W węzłach o obciążeniu promieniowo-osiowym mogą być wykorzystywane tylko w połączeniu z innym rodzajem łożysk przenoszących obciążenia wzdłużne. Mają nośność 1,7 razy większą niż łożysko kulkowe zwykłe o jednakowych wymiarach.

Odmiany łożysk NU (N) nie ograniczają osiowego przesunięcia wałka (korpusu). Odmiany NJ ograniczają osiowe przesunięcie wałka (korpusu) w jednym kierunku. Istnieją odmiany łożysk walcowych, które ograniczają przesunięcie wałka i korpusu w dwóch kierunkach (w granicach wzdłużnego luzu łożyska).

Niewspółosiowość kątowa dwóch łożysk w podporach wału nie jest dopuszczalna dla wszystkich odmian.

Z łożysk o stożkowych otworach korzysta się tak dla wałów o stożkowych czopach, jak dla wałów o czopach walcowych przy wykorzystaniu tulei stożkowych. W taki sposób można również wykonywać regulację promieniowego luzu w łożysku. Z łożysk bez wewnętrznego (zewnętrznego) pierścienia korzysta się w przypadkach ograniczonych wymiarów węzłów łożyskowych w kierunku promieniowym.

Zalecane dla łożyskowania krótkich, bardzo sztywnych wałów. Korzysta się z takiego rodzaju łożysk w obrabiarkach, w bębnach wciągarek, w reduktorach o daszkowych kołach zębatych.

PN-86/M-86240    90%    Do 30% Przeznaczone do przenoszenia dużych obciążeń najczęściej promienio-

GOST 24696-81    w jedną stronę wych. Mogą przenosić również obciążenie wzdłużne w obu kierunkach

GOST 5721-75    jednocześnie z obciążeniem promieniowym.

Przenoszą obciążenia znacznie większe niż łożyska kulkowe wahliwe o jednakowych wymiarach.

Łożyska samonastawne. Kąt niewspółosiowości wewnętrznego (wałek) i zewnętrznego (korpus) pierścienia nie większy niż 2,0°...3,0°. Zalecane dla łożyskowania wałów o dużych ugięciach; dla węzłów układów napędowych, gdzie trudno dotrzymać współosiowość podpór (korpusy podpór nie są powiązane wspólną ramą przy obróbce, a obrabia się je oddzielnie); Korzysta się z łożysk w tych przypadkach, kiedy nośność innych rodzajów łożysk nie jest w stanie zadowolić konstruktora.