IMG00115

115

9.5. DOBÓR ŁOŻYSK TOCZNYCH

PARAMETRY ZADANE :

a)    siły poprzeczne F_pb i F_pe w podporach B i E wału; F_pb=Rb, F_pc=R_c, gdzie R_b i R_c, N - reakcje poprzeczne w podporach B i E wału (8.1 p. 5);

b)    sumaryczna wzdłużna siła obciążająca wał F_w, N (dla wału 8.1 F_w =F_a2);

c)    zalecana wewnętrzna średnica łożyska d, mm (z ukształtowania wału 8.2);

d)    częstotliwość obracania wału n, min^-1 (tabl. 2.4);

e)    liczba godzin pracy łożyska Li , h (5.2 p. 2.2);

f)    zmiana obciążenia w czasie pracy (rys. 5.2.1);

g)    charakter obciążenia łożyska ( f_d );

h)    temperatura węzła łożyskowego ( f,).

Oceniając p. a) i b) PARAMETRÓW ZADANYCH dobiera się rodzaj łożysk (9.1) i schemat łożyskowania wału (9.2).

1. DOBÓR ŁOŻYSK DLA PODPORY NIEPRZESUWNEJ

(rys. 9.5.1, 9.2.3, podpora E - na przykładzie łożyska kulkowego zwykłego).

A A

Rys. 9.5.1. Schemat wału oraz ustalenie łożyska kulkowego zwykłego w podporze nieprzesuwnej

1.1.    Dla wstępnie dobranego łożyska o wewnętrznej średnicy d (D, B, C, C_Q - z katalogu łożysk lub 19.8) oblicza się:

- stosunek F_w /C„, wg którego wartości (tabl. 9.5.4) dobiera się parametr e;

-stosunek F_w/(VFpe):

-jeżeli F_w/(VFpe)^e, to X= 1,00; Y= 0;

- jeżeli F_W/(VFpe) >^e, to X= 0,56; Y = (tabl. 9.5.4);

V    - współczynnik przypadku obciążenia;

-    dla ruchomego wału V- 1,0 ;

-    dla ruchomej oprawy V= 1,2 ;

X - współczynnik obciążenia poprzecznego;

Y    - współczynnik obciążenia wzdłużnego.

1.2.    Obciążenie zastępcze promieniowe dla łożyska podpory F, N F_e = [XVF_pe +FF_we ]f,f_d,

gdzie f, - współczynnik uwzględniający wpływ temperatury (tabl. 9.5.3);

f_d - współczynnik uwzględniający charakter obciążenia (tabl. 9.5.2).

1.3.    Zastępcze obciążenie średnie, N F_eśr=F_ek_śr, gdzie k_śr =['E(T_k/T_ij^>(t_k/L_h)]^(Vp'> (jt-i,n,m,...>-współczynnik uwzględniający zmianę obciążenia w czasie.

Wartości (7i/r,), (t_k/L_h) (5.2, rys. 5.2.1); p = 3,00 - dla łożysk kulkowych; p = 3,33 - dla łożysk wałeczkowych.

1.4.    Przydatność łożyska wynika z warunku

^Fh obi ^ ^Fh h,

gdzie L_Aob,=10⁶F/(60n), h - obliczeniowa liczba godzin pracy łożyska;

L= (C/F_{c Sr}) 1 min obr - trwałość pracy łożyska;

L_b - zadana liczba godzin pracy łożyska, h (5.2 p. 2.2).

Jeżeli L_bM > (3...5) L_b, należy;

-    dla przyjętej średnicy wałka dobrać łożysko o lżejszej serii wymiarowej, co odpowiada mniejszej wielkości C;

-    dobrać materiał wałka o wyższej wytrzymałości, co zmniejszy średnicę wałka, wymiary łożyska i C ;

-    dobrać materiał kół zębatych o większej twardości, co zmniejszy wymiary kół, zwiększy wartości sił w zazębieniu, reakcje w podporach i C.

2. DOBÓR ŁOŻYSK DLA PODPORY PRZESUWNEJ (SAMONASTAWNEJ)

(rys. 9.5.2, 9.2.2, podpora B - na przykładzie łożyska kul-

Rys. 9.5.2. Ustalenie łożyska kulkowego zwykłego w podporze przesuwnej (samonastawnej)

2.1. Dla wstępnie dobranego łożyska o wewnętrznej średnicy d (D, B, C, C„- z katalogu łożysk lub 19.8) oblicza się obciążenie zastępcze dla podpory B, N ^Fb=V Fpb f, f_d » gdzie V,f_t,f_d (p. 1.2).

Dalszy ciąg obliczeń (p. 1.3...1.5).

3. DOBÓR ŁOŻYSK USTALONYCH

WG UKŁADU „X" lub „O " (rys. 9.2.4)

Dla wstępnie dobranego łożyska o wewnętrznej średnicy d (D, B, C, C_a- z katalogu łożysk lub (19.8 p.2, p.5) oblicza się:    q £

Rys. 9.5.3. Kierunek dodatkowych sił wzdłużnych S_b i S_e w podporach B i E dla łożyskować wg: a) schematu „X"; b) schematu „O"