Str115 (4)

115

9.5. DOBÓR ŁOŻYSK TOCZNYCH

A

PARAMETRY ZADANE :

a)    siły poprzeczne F_pb i F_pe w podporach B i E wału; F_pb=Rb; Fpc =Rc, gdzie Rb i Rc, N-reakcje poprzeczne w podporach B i E wału (8.1 p. 5);

b)    sumaryczna wzdłużna siła obciążająca wał F_w, N (dla wału 8.1 F_w =F_a2);

c)    zalecana wewnętrzna średnica łożyska d, mm (z ukształtowania wału 8.2);

d)    częstotliwość obracania wału n, min*¹ (tabl. 2.4);

e)    liczba godzin pracy łożyska L_b, h (5.2 p. 2.2);

f)    zmiana obciążenia w czasie pracy (rys. 5.2.1);

g)    charakter obciążenia łożyska ( f_d );

h)    temperatura węzła łożyskowego ( f,).

Oceniając p. a) i b) PARAMETRÓW ZADANYCH

dobiera się rodzaj łożysk (9.1) i schemat łożyskowania

wału (9.2).

1. DOBÓR ŁOŻYSK DLA PODPORY NIEPRZESUWNEJ

(rys. 9.5.1, 9.2.3, podpora E - na przykładzie łożyska kulkowego zwykłego).

u

Rys. 9.5.1. Schemat wału oraz ustalenie łożyska kulkowego zwykłego w podporze nieprzesuwnej

1.1.    Dla wstępnie dobranego łożyska o wewnętrznej średnicy d (D, B, C, C_a-z katalogu łożysk lub 19.8) oblicza się;

- stosunek F_w /C₀, wg którego wartości (tabl. 9.5.4) dobiera się parametr e;

-stosunek F_W/(VF_pe):

-jeżeli F_W/(V Fpc) ^ e, to X= 1,00; Y=0; -jeżeli F_w/(YF_pc) >e, to Y=0,56; Y=(tabl. 9.5.4);

V    - współczynnik przypadku obciążenia;

—    dla ruchomego wału V~ 1,0 ;

-    dla ruchomej oprawy V= 1,2 ;

X - współczynnik obciążenia poprzecznego;

Y    - współczynnik obciążenia wzdłużnego.

1.2.    Obciążenie zastępcze promieniowe dla łożyska podpory E, N F_c=[XVFpe + YF_we] f, f_d,

gdzie f_t - współczynnik uwzględniający wpływ temperatury (tabl. 9.5.3);

f_d - współczynnik uwzględniający charakter obciążenia (tabl. 9.5.2).

1.3.    Zastępcze obciążenie średnie, N F_c ś_r=F_c k_it, gdzie k_śr =[Y(T_k/T_xf {t_t/L_h)]^{llp) (t=i,ri,iii, .) - współczynnik uwzględniający zmianę obciążenia w czasie.

Wartości (r*/7j), (t_k/L„) (5.2, rys. 5.2.1); p = 3 00 - dla łożysk kulkowych; p = 3,33 — dla łożysk wałeczkowych.

1.4.    Przydatność łożyska wynika z warunku

Lh obi ^ L_h h,

gdzie L_Aobl=10⁶L/(60n), h - obliczeniowa liczba godzin pracy łożyska;

L= (C/Fg _śr)^p, min obr - trwałość pracy łożyska;

L_b - zadana liczba godzin pracy łożyska, h (5.2 p. 2.2).

Jeżeli L_hobx>. (3...5)L_b, należy:

-    dla przyjętej średnicy wałka dobrać łożysko o lżejszej serii wymiarowej, co odpowiada mniejszej wielkości C;

-    dobrać materiał wałka o wyższej wytrzymałości, co zmniejszy średnicę wałka, wymiary łożyska i C ;

-    dobrać materiał kół zębatych o większej twardości, co zmniejszy wymiary kół, zwiększy wartości sił w zazębieniu, reakcje w podporach i C.

2. DOBÓR ŁOŻYSK DLA PODPORY PRZESUWNEJ (SAMONASTAWNEJ)

(rys. 9.5.2, 9.2.2, podpora B - na przykładzie łożyska kulkowego zwykłego).

E

Rys. 9.5.2. Ustalenie łożyska kulkowego zwykłego w podporze przesuwnej (samonastawnej)

2.1. Dla wstępnie dobranego łożyska o wewnętrznej średnicy d (D, B, C, C„- z katalogu łożysk lub 19.8) oblicza się obciążenie zastępcze dla podpory B, N F_b=V Fpb f, f_d , gdzie V, f_t, f_d (p. 1.2).

Dalszy ciąg obliczeń (p. 1.3...1.5).

3. DOBÓR ŁOŻYSK USTALONYCH

WG UKŁADU „X " lub „O " (rys. 9.2.4)

Dla wstępnie dobranego łożyska o wewnętrznej średnicy d (jD, B, C, C₀-z katalogu łożysk lub (19.8 p.2, p.5) oblicza się:    g g

Rys. 9.5.3. Kierunek dodatkowych sił wzdłużnych S_b i S_e w podporach B i E dla łożyskowań wg: a) schematu „ X"; b) schematu „ O "