img068

124 ROZDZIAŁ 12 Sprzęt ortopedyczny i pomocniczy

-    aktywatory pętli smukłości (w anoreksji),

-    stymulatory kończyny górnej (w celu uzyskania chwytu w porażeniu czterech kończyn po złamaniu kręgosłupa na poziomie C5/C6).

• Urządzenia:

-    stymulatory kończyn dolnych (dla paraplegików w celu umożliwienia stania lub chodzenia),

-    stymulatory móżdżku (w padaczce),

-    stymulatory kory wzrokowej (w ślepocie),

-    głębokie stymulatory mózgu (w bólu, drżeniu lub innych zaburzeniach ruchowych),

-    pompa podająca lek do ciał jamistych (w impotencji).

Systemy kontroli środowiska

Jednym z największych pożytków płynących z nowoczesnych technologii jest wniesienie do życia osób niepełnosprawnych możliwości kontroli ich funkcjonowania w domu. Otwieranie drzwi na wezwanie, opuszczanie zasłon, przełączanie kanałów w telewizji czy w radiu wydają się wszechobecne wśród osób pełnosprawnych, lecz brak zdolności do wykonywania tych czynności może być bardzo frustrujący dla osób niepełnosprawnych. Co więcej, ich opiekunowie są unieruchomieni w domu i martwią się o jego bezpieczeństwo. Systemy kontroli otoczenia mogą to wszystko zmienić poprzez zapewnienie osobom ciężko poszkodowanym kontroli wejścia do domu, wezwania pomocy w razie niebezpieczeństwa, codzienne obsługiwanie telefonu czy telewizora itp. oraz włączanie lub wyłączanie światła czy też prądu elektrycznego zasilającego inne urządzenia. Rosnąca niezależność w domu oznacza, że osoba niepełnosprawna może zrobić więcej dla swojego bezpieczeństwa, skutkiem tego pozwalając opiekunom na wyjście z domu, aby mogli odpocząć, zrobić zakupy itd.

Systemy kontroli środowiska same przez się stanowiły przyczynę znacznego postępu technologicznego - zestawy wyświetlaczy wizualnych są teraz wszechobecne. Użycie fal radiowych i promieni podczerwonych sprawiło, że bezpośrednie przewodowe połączenie pomiędzy urządzeniem sterującym i odbiornikiem zniknęło, czyniąc dom bardziej bezpiecznym zarówno dla osoby niepełnosprawnej, jak i dla jej opiekunów. Ludzie nie muszą już obawiać się konieczności ostrożnego poruszania się między przewodami. Do tej pory dla osób pełnosprawnych

przeznaczano osobne włączniki różnych urządzeń domowych, teraz mogą oni obsługiwać te same sterowniki co osoby niepełnosprawne, a to umożliwia lepszą integrację wszystkich zainteresowanych.

Rozwiązania organizacyjne

Systemy kontroli otoczenia (SKO) dostarczane są w większości województw przez ośrodki regionalne. Regionalny koordynator SKO przypisany jest grupie koordynatorów służby zdrowia każdego województwa (z reguły to terapeuta zajęciowy pracujący w ośrodku rehabilitacji). Odpowiada za szkolenie, zarządzanie finansami, negocjacje kontraktów, dostarczanie i konserwację wyposażenia oraz utrzymywanie kontaktu z dostawcą. Ma za zadanie także śledzenie postępów u pacjenta, utrzymywanie zakontraktowanych parametrów, śledzenie miejscowej bazy danych oraz utrzymywanie relacji między użytkownikiem i fachowcami.

W jaki sposób osoby niepełnosprawne otrzymują systemy kontroli otoczenia? Pomagający im pracownicy fachowi powinni przejść szkolenie, aby znać SKO na pamięć i wiedzieć, jak można je wykorzystać w konkretnym przypadku. Po wysłaniu kompletnego zlecenia do koordynatora regionalnego wyszkolony pracownik, zwykle spacjalista w dziedzinie rehabilitacji, przeprowadza ocenę medyczną. Opinia końcowa obejmuje zapotrzebowanie osoby niepełnosprawnej, m.in. dotyczące systemu kontroli otoczenia. Opiniujący wysyła raport do koordynatora regionalnego ze szczegółowymi zaleceniami dotyczącymi potrzeb osoby niepełnosprawnej i możliwych rozwiązań systemu kontroli otoczenia. Klienta odwiedza lokalny koordynator, który później będzie odpowiedzialny za dostarczenie wyposażenia i harmonizację dostawy. Technicy i inżynierowie rehabilitacyjni oszacują dystans między pacjentem a zestawem w obrębie mieszkania, tak by lokalny koordynator mógł wykorzystać indywidualne parametry. Chociaż systemy kontroli otoczenia są dostarczane przez budżet służby zdrowia, okablowanie i inne prace adaptacyjne prowadzone w domu wymagają aprobaty służb socjalnych i płatnika, dlatego gminny terapeuta zajęciowy także pełni dość ważną rolę.

Sprzęt

System kontroli otoczenia zazwyczaj składa się z trzech różnych składników:

• Zespołu sterującego, który działa na tej samej zasadzie jak ośrodkowy układ nerwowy.