img176

Część II

MIKROBIOLOGIA ŚRODOWISKOWA

12. ANALIZA MIKROBIOLOGICZNA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO

12.1. Mikrobiologiczne zanieczyszczenie powietrza

Powietrze nie jest środowiskiem sprzyjającym rozwojowi drobnoustrojów, ale mikroflora stale jest w nim obecna, przedostaje się bowiem do powietrza z gleby, powierzchni roślin i od zwierząt. Na ogół przyjmuje się, że drobnoustroje nie rozmnażają się w powietrzu, lecz są tylko przenoszone prądem powietrznym z miejsca na miejsce. Skład ilościowy i jakościowy mikroflory powietrza zależy od wielu czynników: pory roku, warunków klimatycznych, usytuowania i zagospodarowania terenu. Nad miastami znajduje się więcej mikroflory niż nad lasami i polami. Nad glebami uprawnymi powietrze zawiera, więcej drobnoustrojów niż nad pustyniami. Najmniej zanieczyszczone jest powietrze nad górami, morzami, oceanami i lasami. Powietrze przed deszczem zawiera więcej komórek drobnoustrojów niż po deszczu. Zawartość drobnoustrojów w powietrzu zmienia się wraz z wysokością. Na ulicach miast znajduje się od kilku do kilkuset tysięcy komórek drobnoustrojów w 1 dm³ powietrza. Na wysokości 500 m nad miastem stwierdzono już tylko 2-3 komórki w 1 dm³, a na wysokości 2000 m -powietrze zawierało średnio 0,5 komórki w 1 dm³.

Duży wpływ na stopień zanieczyszczenia powietrza drobnoustrojami ma pora roku. Najwięcej drobnoustrojów występuje latem (czerwiec - sierpień), najmniej zimą (grudzień - styczeń). W miesiącach zimowych mikroflora jest uwięziona w lodzie, zamarzniętej glebie i przykryta śniegiem, dlatego mniej przedostaje się jej do atmosfery. Ilość drobnoustrojów w pomieszczeniach, szczególnie o dużym zagęszczeniu ludzi i sprzętów, jest wielokrotnie większa niż w powietrzu w miejscach odkrytych. W pomieszczeniach znajduje się szczególnie dużo drobnoustrojów chorobotwórczych wydzielanych przez ludzi ze śliną, przy kichaniu, kaszlu. W zakładach przemysłowych stopień zakażenia powietrza zależy od stanu sanitarnego pomieszczeń produkcyjnych, sprzętów, kanałów, higieny osobistej personelu oraz od stanu mikrobiologicznego surowców.

Wielu badaczy stwierdzało w powietrzu do 100 różnych gatunków drobnoustrojów, w przeważającej części saprofitycznych. Drobnoustroje chorobotwórcze spotyka się głównie tylko w otoczeniu człowieka i oczyszczalni

101