img226

wywaniu żywności oraz przestrzeganiu higieny osobistej). Charakterystykę wybranych rodzajów bakterii chorobotwórczych przedstawiono na stronach końcowych niniejszego skryptu.

17.5. Wrażliwość bakterii chorobotwórczych na antybiotyki

Drobnoustroje wykazują stosunkowo wysoki stopień tolerancji na zmiany warunków wzrostu, które mogą być przyczyną zahamowania wzrostu komórek, ich uszkodzenia lub śmierci. Do czynników chemicznych mających wpływ na drobnoustroje, oprócz środków dezynfekcyjnych (rczdz. 1), można zaliczyć antybiotyki. Są one niskocząsteczkową substancją chemiczną, która jest wytwarzana przez drobnoustroje półsyntetycznie lub syntetycznie. W niskich stężeniach działa wybiórczo przez hamowanie wzrostu lub zabijanie komórek mikroorganizmów wrażliwych. Antybiotyki są wytwarzane najczęściej przez promieniowce (Streptomyces), grzyby strzępkowe (Penicillium, Aspergillus, Cephalosporium) i bakterie (Bacillus). Mogą one hamować biosyntezę ściany komórkowej (naturalne, półsyntetyczne i modyfikowane peniciliny i cefalosporyny), wpływać na funkcje błony cytoplazmatycznej (polimyksyny) lub oddziaływać w różny sposób na syntezę i replikację DNA oraz transkrypcję i syntezę białek (tetracykliny, chloramfenikol, erytromycyna, streptomycyna i inne).

Antybiotyki mające szerokie spektrum działania mogą działać na wiele różnych gatunków bakterii (Gram-dodatnie i Gram-ujemne, przetrwalniku-jące i nieprzetrwalnikujące), a nawet na niektóre wirusy i grzyby, natomiast antybiotyki o wąskim spektrum działania mają wpływ tylko na wybrane drobnoustroje. Do antybiotyków o szerokim spektrum działania zalicza się naturalne tetracykliny oraz ich pochodne, chloramfenikol, półsyntetyczne i modyfikowane peniciliny i cefalosporyny. Siła działania antybiotyku na dany gatunek bakterii jest uzależniona od struktury wytwarzanych przez bakterię enzymów (amidazy, b-laktamazy i fosfotransferazy bakteryjne w różny sposób zmniejszają działanie antybiotyku). Aby zbadać wrażliwość danego drobnoustroju na działanie określonego antybiotyku, wykonuje się antybiogram.

Wykonanie ćwiczenia

Określanie cech bakterii chorobotwórczych dla ludzi i zwierząt

•    Materiały: 18-24-godzinne hodowle bakterii /3-hemolizujących, uzyskane z namnożenia na podłożu krwawym - pobrane przez wymaz z gardła przy użyciu jałowych patyczków z watą.

•    Aparatura i szkło: szkiełka przedmiotowe, Lindnera, szkiełka nakrywkowe.

•    Sprzęt: pipety automatyczne, ezy bakteriologiczne, bibuła filtracyjnej.

151