img235 2

elektrycznych, które można osiągnąć przez dodanie do koloidu silnego elektrolitu lub zolu o odmiennym ładunku powierzchniowym.

Zależność zdolności koagulacji jonu od jego wartościowości ujmuje reguła Har-dy-Schulza, według której zdolności koagulacyjne jonów w zależności od ich wartościowości mają się do siebie jak:

M*: M²⁺: M³⁺ = 1 : 50 : 10 000

Z praktycznego punktu widzenia elektrolity koagulujące dzieli się na tzw. szeregi Hofmeistera, czyli szeregi liotropowe.

Dla kationów metali alkalicznych zdolność koagulacji rośnie w szeregu:

Cs⁺ < Rb⁺ < Na⁺ < Li⁺ < K⁺ < NH ⁺

4

zaś dla anionów chlorowcowych w szeregu:

I- < Br < CT

t_Granula, która w wyniku adsorpcji jonów z roztworów uzyskuje ładunek, wytwarza podwójną warstwę elektryczną na granicy faz jądra cząstki koloidalnej i roztworu. Warstwę tę charakteryzuje wartość potencjału elektrokinetycznego. Wzrost siły jonowej roztworu, zależny od wartościowości jonów i stężenia elektrolitu, powoduje szybki zanik warstwy dyfuzyjnej, dzięki czemu micele mogą zbliżyć się i tym samym może nastąpić koagulacja. Minimalne stężenie jonów wyrażone w milimolach danego elektrolitu, niezbędne do skoagulowania 1 cm³ roztworu koloidalnego, nosi nazwę progu koagulacji. Ten ostatni jest zależny od rodzaju dodawanego elektrolitu i wartościowości dodawanych jonów/ Dla zoli o znaku dodatnim wartość progu koagulacji zależy od wartościowości anionu. W tabeli 5.3 podano wartości progowe koagulacji ujemnie naładowanych zoli tlenku arsenu(III) i siarczku arsenu(III) oraz dodatnio naładowanych zoli wodorotlenku glinu i tlenku żelaza(III).

Tabela 5.3

Wartości progów koagulacji dla zoli As₂0₃ i As₂0₃ oraz Al(OH)₃ i Fe₂0₃

Koagulacja ujemnego zolu As2S3		Koagulacja dodatniego zolu Al(OH)3
kation koagulujący	stężenie kationu [mmol/dm^3]	anion koagulujący	stężenie anionu [mmol/dm^3]
Tr^4H Cr^3+ Ca^2t	0,005 0,09 0,64	Fe(CN),^4~ Fe(CN)6^3- so4^2	0,05 0,08 0,3
K^H	49,5	NO,-	60
Koagulacja ujemnego zolu As203		Koagulacja dodatniego zolu Fe203
kation koagulujący	stężenie kationu fmmol/dm^3!	anion koagulujący	stężenie anionu [mmol/dm^3]
Al^3*	0,09	<W	0,195
Mg^23	0,72	so4^2	0,205
K^+	49.5	ci-	_Ł0_