img744

ISO

Część II. Refleksje teoretyczne mul praktyku ubezpieczenia społecznego

tów strategicznych, a przez dotychczasowe państwa członkowskie raportów aktualizujących za lata 2002-2005. W 2006 roku przewiduje się opracowanie raportu o zabezpieczeniu społecznym ze szczególnym uwzględnieniem emerytur.

Powstaje oczywiście pytanie, jak w tej „otwartej koordynacji” zostanie przyjęta polska koncepcja reformy systemu zabezpieczenia społecznego, a zwłaszcza odważni! ubezpieczeniowa zmiana systemu zabezpieczenia emerytalnego, oraz - co nic mniej ważne - jaka będzie ocena ich realizacji?

* *

*

Po tej ogólnej refleksji dotyczącej reformowania systemu zabezpieczenia społecznego, zmierzającej do odpowiedzi na pytanie, czy system ten jest zmieniany w kierunku rozwiązań ubezpieczeniowych i jaka jest tego skuteczność od strony realizacyjnej, przejdźmy do rozważań nad poszczególnymi elementami systemu zabezpieczenia społecznego. Tym razem będą to refleksje w ujęciu przede wszystkim przedmiotowym, a więc związane z poszczególnymi ryzykami społecznymi: bezrobociem, chorobą (aspekt uszczerbku na zdrowiu), chorobą (aspekt przejściowej niemożności wykonywania pracy), macierzyństwem, inwalidztwem (niezdolnością do pracy), śmiercią żywiciela, wypadkiem przy pracy, starością.

Rozdział VII

O ZATRUDNIENIU I UBEZPIECZENIU NA WYPADEK BEZROBOCIA

1. ZATRUDNIENIE

1.1. Schemat rozważań zatrudnieniowych

W rozważaniach na temat możliwości zastosowania metody ubezpieczenia w zabezpieczeniu na wypadek ryzyka bezrobocia odwołuję się do schematu podstawowego (schemat 11), który obrazuje zakres problemowy teorii i polityki zatrudnienia¹. Po pierwsze, taka systematyzacja umożliwia zdefiniowanie zatrudnienia jako kategorii kluczowej zarówno dla ekonomii (polityki gospodarczej), jak i polityki społecznej. Po drugie, takie uporządkowanie daje możność dostrzegania każdego fragmentu wywodów szczegółowych w kontekście zagadnień ogólnych zatrudnienia, a więc ułatwia prawidłowe stosowanie konkretnych pojęć analitycznych wobec pojęć ogólniejszych. Pewne elementy schematu zostały wyeksponowane pełniej, inne natomiast - tylko zasygnalizowane w toku wywodów, aby jednak zachować ciągłość rozumowania, którego każde ogniwo ma istotne znaczenie dla rozpatrzenia ubezpieczenia na wypadek bezrobocia.

Kategorią wyjściową (przedmiotem zainteresowania teorii i polityki zatrudnienia) jest oczywiście „zatrudnienie”. Należy przy tym rozważać dwie - (1) popytową i (2) podażową- strony zatrudnienia (zob. schemat 11). Najogólniej, strona popytowa oznacza miejsca pracy, a strona podażowa - zasoby pracy. Zatrudnienie wiąże się więc zarówno z (1) występowaniem zapotrzebowania na zasoby pracy (czynnik ludzki) w postaci miejsc pracy odpowiednio zorganizowanych i wyposażonych materialnie (uzbrojonych technicznie) w celu wytwarzania dóbr i usług, jak też z (2) aktywnością zawodową ludności, polegającą na ekwiwalentnym (odpłatnym) zaangażowaniu sił i umiejętności w procesy pracy.

1

Nicklói<• le/y mt len temat były przedstawiane wcześniej: T. Szumlicz, Interpretacje terminologiczni' <lolv< w < mli inlnlenla, rynku pracy i bezrobocia, w: Regionalne zróżnicowanie rynku pracy w Polsce *v lutni I) tw.yu /wI, Warszawa 1995, GUS, s.7 27.