img776

27K

Część II. Refleksje teoretyczne nml pruklykii ubezpieczenia społecznego

Zabieganie o uczestników dotyczy też filara III w zakresie organizacji Pracow niczych Programów Emerytalnych, ale przede wszystkim - oferowania Indywidual nych Kont Emerytalnych, które po - należy mieć nadzieję - zmianach systemowych staną się dość powszechną formą dodatkowego oszczędzania na emeryturę.

*

* *

Jak już sugerowano, w pełni ubezpieczeniowym rozwiązaniem jest system emerytalny odwołujący się do konstrukcji ubezpieczenia rentowego z odroczonym terminem płatności ze świadczeniem dożywotnim. Takie konsekwentne scalenie reguł oszczędnościowych i ubezpieczeniowych w systemach emerytalnych występuje praktycznie bardzo rzadko. Wprowadzanie do 1) gromadzenia oszczędności emerytalnych i 2) dokonywania wypłat świadczeń emerytalnych różnorodnych preferencji społecznych powoduje zwykle odstępstwa od powyższej formuły ubezpieczeniowej. I Matego mówi się raczej tylko o dominacji w systemie emerytalnym rozwiązań o charakterze ubezpieczeniowym.

Na podstawie opisu nowego systemu i wyróżnienia najważniejszych cech nowego systemu emerytalnego można stwierdzić, że Polski system zabezpieczenia emerytalnego może być z całą pewnością przykładem wyjątkowo konsekwentnego rozwiązania ubezpieczeniowego. Jednak tak jak zawsze pojawia się pytanie, czy właśnie takie rozwiązanie systemowe, bez „buforów” społecznych (wymienię choćby kredytowanie składek i preferencje dla doubezpieczenia), znajdzie rzeczywiście akceptację społeczną, i to nie tylko w zakresie koncepcji ogólnej, ale też rozwiązań szczegółowych. To zastrzeżenie w sytuacji, gdy nowe rozwiązanie jest już wprowadzane i zaawansowane, pojawia się nie tylko z powodu opóźnienia jeszcze kilku ważnych rozstrzygnięć systemowych, nie tylko w związku z niską sprawnością przeprowadza nej zmiany. Chodzi przede wszystkim o antycypacyjny (uprzedzający) z natury rzeczy charakter zmiany emerytalnej, której skutki i reakcja społeczna na brak skuteczności i efektywności występują z dużym opóźnieniem. Dlatego reformowanie systemów zabezpieczenia emerytalnego wymaga wyjątkowo dużej wyobraźni społecznej. Już widać, w słusznie podjętym procesie reformowania, że trochę jej brakuje.

Zakończenie

„SZKOŁA” UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

Należy się zgodzić, że im więcej kontrowersji występuje w danej dziedzinie wiedzy, tym bardziej pożądane są zabiegi ją porządkujące. Z całą pewnością dotyczy to dziedziny polityki społecznej i dziedziny ubezpieczenia, a tym bardziej „pogranicza” tych dyscyplin wiedzy, na którym „terenie” konstytuowana jest rzetelna wiedza o ubezpieczeniu społecznym.

Warto też powtórzyć, że nie sposób przecenić ewentualnego pożytku płynącego z prób teoretycznego uporządkowania działalności uwarunkowanej tak bardzo przez realia życia i poddawanej tak różnym osądom społecznym. W myśleniu o ubezpie czeniu społecznym bardzo ważna jest identyfikacja tego związku wyrazowego. ()ba jego człony należy po prostu traktować równoważnie, nawet jeśli możliwe jest ich odmienne akcentowanie. Praktyczny sens „ubezpieczenia społecznego” wymaga, aby w tym złożeniu nie pozbawiać treści ani „ubezpieczenia” ani „społecznego”.

Celem opracowania była próba przedstawienia teorii i praktyki ubezpieczenia w zakresie wyznaczonym najogólniej przez aspekty społeczne ochrony ubezpieczeniowej. Przyjęty sposób myślenia o metodzie ubezpieczenia i jego zastosowaniu w sferze społecznej został nazwany w skrócie „szkołą” ubezpieczenia społecznego. Na podstawie przeprowadzonych rozważań można przyjąć, że w takim myśleniu chodzi o:

1)    zaproponowanie szczególnego obszaru studiów i badań, prowadzonych na pograniczu polityki społecznej oraz ubezpieczenia, co w szczególności oznacza:

-    ubezpieczeniowe podejście do polityki społecznej,

-    społeczne podejście do ochrony ubezpieczeniowej;

2)    oryginalne zdefiniowanie przedmiotu studiów i badań, co w szczególności oznacza:

-    odrzucenie definicji ustawowych ubezpieczenia społecznego,

-    odrzucenie „tradycyjnego” rozróżnienia między ubezpieczeniami gospodarczymi a ubezpieczeniami społecznymi,

-    wprowadzenie kryterium podmiotowego jako odróżniającego ubezpieczenia społeczne od ubezpieczeń gospodarczych,