IMG
93

Zanieczyszczenia powietrza powstające podczas spawania to mieszanina pyłów, dymów i gazów. Pyły i dymy są zwykle dobrze widoczne, natomiast gazy, niekiedy bardzo toksyczne, są z reguły niemożliwe do zaobserwowania gołym okiem. Dlatego warto zdawać sobie sprawę z ich występowania i toksyczności.

Pył definiowany jest jako cząsteczki stałe o średnicy powyżej 1 pm, które dzięki dużej masie mają tendencję do opadania w pobliżu łuku spawalniczego, nie docierają do strefy oddychania spawacza i dlatego nie stanowią zagrożenia.

Dymy składają się z cząstek stałych o wymiarze mniejszym niż 1 pm i mogą pozostawać zawieszone w powietrzu przez dłuższy czas, a nawet zostać przeniesione na znaczne odległości od obszaru spawania. Dymy wytwarzane są przez pary metali powstające w łuku spawalniczym, kondensujące i utleniające się przy kontakcie z otaczającym powietrzem, dlatego też składają się głównie z tlenków metali. Parametry spawania, skład chemiczny spoiwa i rodzaj gazu ochronnego wywierają znaczny wpływ na ilość dymów spawalniczych wydzielających się podczas spawania. Podczas spawania metodą GMAW lukiem natryskowym przy stałym natężeniu prądu wzrost napięcia łuku powoduje zwiększenie jego długości i wydłużenie czasu wydzielania się dymów spawalniczych, natomiast wzrost natężenia prądu powoduje zwiększenie ilości wydzielanych dymów (rys. 4.69).

Natężenie prądu, A

Rys. 4.69. Emisja dymów podczas spawania metodą GMAW w osłonie mieszanki argonowej stali

węglowej drutem 1 mm [33]

Podczas spawania drutem rdzeniowym emisja dymów jest dodatkowo zwiększana przez topnik zawarty w drucie. Ilość odprysków ma podstawowe znaczenie dla powstawania dymów. Brak stabilności parametrów spawania powoduje zwiększenie rozprysku, którego bardzo drobne cząsteczki tworzą dym bezpośrednio, natomiast większe cząsteczki zwiększają powierzchnię, z której może następować parowanie metalu. Bardziej lotne i reaktywne pierwiastki wchodzące w skład drutów spawalniczych, takie jak chrom, krzem i mangan, są również bardziej skłonne do utleniania i tworzenia dymów. Z tego też względu skład dymów

203