IMG16

5)    znaczny ruch metalu w jeziorku spawalniczym,

6)    niejednorodność składu ciekłego metalu w różnych odcinkach jeziorka spawalniczego w związku z różnym składem materiału rodzimego i stopiwa.

W czasie spawania zachodzą jednocześnie dwa procesy: doprowadzenie ciepła do jeziorka spawalniczego oraz odprowadzenie ciepła w kierunku materiału rodzimego. Jeśli granicę rozdziału faz (ABC lub AB’C na rysunku 6.3a) rozwinąć w linię prostą ABC (rys. 6.3b), to od punktu B w lewo będą położone odcinki głównej części jeziorka, gdzie występuje proces roztapiania brzegów materiału spawanego, a w prawo do punktu C - odcinki tylnej części, w której zachodzi proces krystalizacji. Wynika z tego, że od A do B (B’) ilość ciepła doprowadzonego do jeziorka jest większa od ilości ciepła odprowadzonego do stałego metalu, a od B (B’) do C ilość odprowadzonego ciepła jest większa od doprowadzonego. W punkcie B ilości doprowadzonego i odprowadzonego ciepła są równe. Charakter zmiany ilości ciepła odprowadzonego z różnych punktów jeziorka obrazuje krzywa KLM (rys. 6.3b), natomiast ciepła doprowadzonego do jeziorka - krzywa OPR. Proces krystalizacji metalu jest uzależniony od bilansu cieplnego w różnych obszarach jeziorka, czyli od różnicy ilości ciepła doprowadzonego i odprowadzonego. Wielkość tę obrazuje krzywa QBST. Jak widać z zakreskowanego obszaru, w punkcie B różnica ta jest równa zero, dalej zwiększa się i tylko na końcu może nieco się zmniejszyć.

o

Rys. 6.3. Rozkład temperatur w jeziorku spoiny na pograniczu fazy stałej i ciekłej: a) izotenny pseudoustalonego pola temperatur w rzucie (linią przerywaną zaznaczono zmianę kierunku wzrostu dendrytów w miarę przemieszczania się jeziorka), b) charakter zmian ilości ciepła doprowadzonego i odprowadzonego od granicy rozdziału fazy stałej i ciekłej w danej części jeziorka spawalniczego

(7j - temperatura solidus)

226