IMG90

- solidus stopy przechodzą przez stan dwufazowy stało-ciekły. W pierwszym etapie krystalizacji jeziorka, kiedy ciekła faza ma możliwość swobodnej cyrkulacji między rosnącymi krystalitami, plastyczność metalu określona właściwościami cieczy jest wysoka (stadium I na rys. 7.2a). W miarę wzrostu objętości fazy stałej rozrastające się krystality zaczynają się stykać ze sobą, tworząc tzw. mostki (rys. 7.2b, 7.3).

Rys. 7.2. Zmiana efektywnego zakresu krystalizacji AT_e, skurczu liniowego e i wskaźnika skłonności do pęknięć (zapasu plastyczności) A przy krystalizacji eutektycznych stopów w zależności od koncentracji domieszki (dodatku stopowego) (a), schemat zmian ilości krystalitów i fazy ciekłej w czasie krystalizacji (w punktach 1+5 zaznaczonych na rysunku a) dla stopu o składzie c_x) (b)

Utrudniona wówczas zostaje swobodna cyrkulacja cieczy odpowiedzialna za plastyczność stopu (stadium II poniżej linii a-c na rys. 7.2a). Metal spoiny ma w tym momencie pewną wytrzymałość mechaniczną, jednak granice styków krystalitów nie są jeszcze zdolne do przenoszenia odkształceń plastycznych. Odkształcenia skurczowe mogą więc doprowadzić do powstawania mikropęknięć (mikroszczelin) na granicach krystalitów, na których proces krystalizacji jeszcze się nie zakończył (rys. 7.2b, punkt 5). Powstałe pęknięcia (szczeliny) nie są usuwane w wyniku dopływu ciekłego metalu przez tzw. samozaleczenie, gdyż postępujący proces krystalizacji zamyka jego dopływ. Temperatura, w której metal spoiny ma już pewną wytrzymałość mechaniczną (utworzone mostki), ale granice styku krystalitów nie są jeszcze zdolne do przenoszenia odkształceń plastycznych, nosi nazwę górnej granicy

300