IMG27

nić aktualne granice ziaren oraz granice i podgranice „widma”, na których jest podwyższona koncentracja domieszek obecnych w cieczy. Strukturę taką określa się w literaturze jako granice ziaren „widma” („ghost” GB network) [107],

Schemat tej struktury pokazuje rysunek 7.43 (obszar d₃). Na rysunku 7.44a przedstawiono natomiast wygląd granic ziaren w strefie częściowego stopienia stali austenitycznej żaroodpornej i stali maraging oraz granice „widma”, na których występowała niskotopliwa ciecz w wysokiej temperaturze.

Rys. 7.44. Obszar częściowego stopienia w SWC: a) stali austenitycznej żaroodpornej, b) stali maraging. Widoczne granice „widma” (A), na których występowała niskotopliwa ciecz, nadtopione granice (C) z występującymi na nich związkami międzymetalicznymi oraz granice (B) po migracji

7.2.4. Nadtapianie resztkowej eutektyki na granicach ziaren

Mechanizm ten przedstawiono schematycznie na rysunku 7.37c. Odlewniczy stop o składzie Cj (Al-4,5% Cu) zawiera resztkową eutektykę a AA^ rozmieszczoną w przestrzeniach międzydendrytycznych. Jeżeli stop jest wolno nagrzewany do temperatury wyższej od temperatury solvus T_v, eutektyka całkowicie rozpuszcza się w fazie a (osnowie). W warunkach spawania przy szybkim nagrzewaniu powyżej 7j.związek A_XB_V wchodzący w skład eutektyki nie zdąży się rozpuścić. W temperaturze T_E szczątkowa eutektyka topi się, tworząc płynną fazę. Powyżej T_t otaczająca faza a rozpuszcza się w cieczy eutektycznej, a ciecz osiąga skład podeutektyczny. Podczas chłodzenia z cieczy podeutektycznej wydziela się faza a, a ciecz po osiągnięciu składu C_E krzepnie jako eutektyka. Rysunek 7.45 przedstawia strukturę strefy częściowego stopienia powstałą podczas spawania odlewniczego stopu Al-4.5% Cu. Na rysunku widoczne są nadtopione (zaznaczone linią przerywaną) obszary przy granicach ziaren, na których znajdowała się resztkowa eutektyka. Podczas ponownego krzepnięcia faza a krystalizuje na otaczających ziarnach, a resztkowa eutektyka znajduje się między nimi.

337