IMG50

tych naprężeń w miejscach karbów przy brzegu i grani spoiny jest bezpośrednią przyczyną pęknięć zimnych od brzegu i grani spoiny w SWC. Prawdopodobieństwo powstawania pęknięć jest większe wtedy, gdy strefa wpływu ciepła jest całkowicie martenzytyczna. Jeśli strefa ta jest tylko częściowo martenzytyczna (uległa podhartowaniu), ryzyko powstawania w niej pęknięć jest znacznie mniejsze, ponieważ strefy głębsze perlityczne lub bainityczne są mniej sztywne i występujące w nich naprężenia są mniejsze.

Rys. 7.78. Mechanizm pękania materiału od brzegu spoiny: a) przekrój wzdłużny, b) przekrój poprzeczny; 1 - ciekłe jeziorko. 2 - obszar austenityczny w spoinie, 3 - obszar spoiny po przemianie,

4 - obszar austenityczny w SWC, 5 - obszar SWC po przemianie

Przy założeniu odwrotnym, tzn. jeżeli spoina zawiera więcej węgla lub pierwiastków stopowych niż materiał spawany, jej temperatura M_s jest położona niżej niż temperatura M_s w strefie wpływu ciepła, kolejność izoterm jest więc odwrócona (rys. 7.79). W danym momencie czasowym określonym płaszczyzną P strefa wpływu ciepła jest po przemianie i przemiana postępuje od strefy wpływu ciepła do materiału spoiny. W tym wypadku spoina, ulegając przemianie martenzetycznej w ostatniej kolejności, podlega efektowi usztywnienia przyległym materiałem, będącym już po przemianie. Z tego względu właśnie spoina jest miejscem, w którym zachodzi pękanie, podczas gdy strefa wpływu ciepła może być wolna od pęknięć, jeśli zachowane są pewne środki ostrożności.

a)

Rys. 7.79. Mechanizm pękania spoiny: a) przekrój wzdłużny, b) przekrój poprzeczny i ogólny wygląd pęknięć w spoinie; 1 - ciekłe jeziorko, 2 - obszar austenityczny w spoinie, 3 - obszar spoiny po przemianie, 4 - obszar austenityczny w SWC, 5 - obszar SWC po przemianie, T - pęknięcia

poprzeczne, L - pęknięcia wzdłużne, G - pęknięcia gwiaździste

360