IMG77

52

52

f'

Rysunek 3.26

Wyrostki IX tergitu odwłoka (urogomphi) u larw chrząszczy Coleoplera : A - u mestrudka rudonogiego Nottophilus rufipes Curt (z boku) (wg Szarowoj, 1958). B - u nawozaka Philonlhus decorus Grav. (z gdryi (wg Potockoi. 1961), C - u podrzuta myszatego Adetocera munna L. (z góry) (wg Czerepano-wa. 1965) w szczelinach gleby (rys. 3.26;; u larw sprężyków atych un»gomphi są nieczłonowanc. służą na wzór dźwigni do przesuwania ciała w glebie (rys. 3.26C). Przysadki VIII i IX segmentu odwłoka są przysadkami płciowymi i nazywamy jc gonopodami. Są one bardzo skomplikowane i u różnych owadów wykazują dużą zmienność budowy. U samic główną ich funkcją jest składanie jaj. są więc przeważnie pokładełkamt. Przysadki płciowe samców wykazują równic/, bardzo dużą różnorodność budowy i są organami kopulacyjnymi. Na końcu odwloką znajduje się otwór odbytowy.

klcm.

Otw.ir ten może być przykrywany klapowatą płytką XI lub X segmentu, l/.w. cpipro-m - samic na odwłoku znajduje się również otwór płciowy służący do kopulacji.

3.3. Mięśnie

^Bu<to»»' hmkc* aata owa**, lanych

Liczba mięśni wchodzących w skład dała „_waiV gąsienicy tmcimark. czerwicy stwierdzą, _lth iWhiT' ^ha,d'" ^du*^a "P ^w tułowiu _m.csmc poprzecznie prążkowane. Są one mocno ^ ^,,w^'w wyslępu)ą przeważnie poszczególnych narządów Bezwzględna siła •JT'^ymocow*^ne** ^{łklcry,6w uata 001} do sa. jaka podnosi mięsień o powierzchni I cm^: w!?"^pr/*^czni' ^pr'^Aow*ⁿ»^ch. «y>' ma-

-i. i«w«a .5*.?^sisr Kf: *2 *■ *»ⁱⁱ *•

żliwia znaczną aktywność ruchową. Zarówno im», ,,i t    ⁴ sprawność i umo-

”ŁT„txiX:rⁱ“ *’**■" * -*>* -*•—^ ~

3.4. Narządy ruchu a rozprzestrzenianie się owadów

3.4.1. Poruszanie się i wędrówki owadów leśnych

Owady, zmieniając miejsce przebywania, korzystają ze swych umiejętności lok' >mi ¹ ■ rycznych lub są biernie przemieszczane z jednego miejsca na drugie. Rzadziej dla zmiany miejsca wykorzystują inne zwierzęta, na ciałach których są przenoszone. Zjawisko takie nazywa się forezją.

Przemieszczanie się owadów związane jest ze zdobywaniem pożywienia, rozmnażaniem, poszukiwaniem schronienia w różnych porach doby lub roku przed niekorzystnymi czynnikami abiotycznymi i biotycznymi środowiska lub jest ono związane z migracjami, w czasie których owady opuszczają właściwy im biotop, będący miejscem zaspokajania niezbędnych potrzeb życiowych. Przyczyny migracji mogą być różne, jedną z nich są zja-wiska periodyczne, ale za najważniejszą uważa się tendencję do rozpraszania się osobni ków, gdy ich populacja jest przcgęszczona.

Aktywność ruchowa owadów jest warunkowana czynnikami zewnętrznymi (środowiskowymi) i wcwnęlrznymi (fizjologicznymi). Lo czynników Środowiskowyt na tło. temperatura, wilgotność powietrza, prędkość wia.ru, do czynników Mg* temperatura cala. rozwój mięśni, zasób energii, stan sytości. stan dojrzale, owadi

większość błonkoskrzydłych i wacie gatun <-w w    ^ _w|e|c ^„„kr/sdłych m.»

dów zmierzchowych lub nocnych należą mcc .    •    ^ _{/achowaluu %1V} tych owadow .ą

tyli. chrząszczy i długoczułkich tnuchówc ‘    ^ _sWielk j/,cnnvm lub w ciemno

skorelowane z odpowiednimi adaplatjami    _w/r,,kicm. gatunki mvne zapachem

ściach. Gatunki aktywne w dzień kierują sk k    _wła$neg₀g_jUinku

poszukiwanego pokarmu lub zapachem ^,nnyc ' '    _ych czynników wpły waiacych na

Temperatura środowiska jest jednym z najwazmej