IMG86

bilnym. W temperaturach poniżej 400°C nie zachodzi wydzielanie się węglików ze względu na małą szybkość dyfuzji węgla w austenicie. Jednak nagrzanie do zakresu temperatur 60(H850°C powoduje wydzielenie nadmiaru węgla w postaci M₂₃C₆, który zarodkuje prawie wyłącznie na granicach ziaren. Węgliki te rozrastają się przede wszystkim wzdłuż granic jako dróg łatwej dyfuzji. Jeżeli zawartość węgla jest wystarczająca, powstaje prawie ciągła warstewka węglika M,₃C₆ na granicach ziaren. Ponieważ węglik ten zawiera zwykle co najmniej 60% chromu, jego wydzielanie powoduje znaczne obniżenie zawartości chromu w warstwach przyległych do granicy ziaren, co ilustrują schematy na rysunku 8.107. Ze względu na znaczne różnice współczynników dyfuzji węgla i chromu zubożenie o węgiel już w pierwszych momentach sięga dość daleko, podczas gdy zawartość chromu obniża się tylko w cienkiej warstwie przy granicy i może spaść do 12%, co stanowi minimum konieczne do pasywacji (rys. 8.107a). W tych warunkach rozpuszczanie zubożonej o chrom warstewki może postępować bardzo szybko nawet w roztworach, na które stal 18-8 jest zazwyczaj odporna. Jeżeli wydzielenia M₂₃C₆ stanowią mniej więcej ciągłą warstewkę na granicach ziaren, korozja międzykrysta-liczna może całkowicie zniszczyć spójność i metal rozpada się na proszek.

Rys. 8.106. Schemat strefy wpływu ciepła z zaznaczonymi obszarami wrażliwości na korozję stali

austenitycznych: 1 - nożową, 2 - międzykrystaliczną

Z doświadczenia wiadomo, że dłuższe wygrzewanie w zakresie temperatur powodujących wrażliwość na korozję międzykrystaliczną stopniowo osłabia tę skłonność. Wyjaśnia to schemat na rysunku 8.107b. Po upływie dłuższego czasu zawartość węgla obniża się do poziomu rozpuszczalności w obecności węglika i ustaje jego wydzielanie. Jednocześnie dyfuzja chromu, który znajduje się w nadmiarze, powoduje złagodzenie gradientu koncentracji w pobliżu granicy i wzrost jego zawartości w sąsiedztwie węglika do poziomu zapewniającego odporność na korozję. Zanik skłonności do korozji międzykryslalicznej w procesie wygrzewania nazywamy stabilizacją. Skłonność do korozji międzykrystalicznej zależy więc od zawartości węgla w roztworze, temperatury i czasu uwrażliwiania.

496