IMG42

190

zwana ścinem. Jest to niekorzystny element części skrawającej wiertła, gdyż znacznie wpływa na wzrost siły osiowej występującej przy wierceniu. Dlatego w praktyce warsztatowej często wprowadza się korekcję wiertła polegającą na skróceniu długości ścina poprzez jego zeszłifowanie. Na rys. 6.40 przedstawiono geometrię części skrawającej wiertła.

W przekroju normalnym N-N (prosto-_v    padłym do krawędzi skrawąjącej) w punkcie A

występują kąty natarcia YnA i przyłożenia Oo_A. Można zauważyć, że wzdłuż krawędzi skrawającej wartości tych kątów zmieniają się. Wynika to ze sposobu ostrzenia wierteł:

Rys. 6.40. Część skrawająca wiertła krętego

633. Rozwiertaki

Rozwiertaki można podzielić ze względu na:

•    kształt obrabianego otworu:

-    rozwiertaki do otworów walcowych,

-    rozwiertaki do otworów stożkowych,

•    osiąganą dokładność wymiarowo-kształtową:

-    rozwiertaki zdzieraki,

-    rozwiertaki wykańczała,

•    sposób pracy:

-    rozwiertaki ręczne,

-    rozwiertaki maszynowe,

•    sposób zamocowania:

-    rozwiertaki trzpieniowe,

-    rozwiertaki nasadzane,

•    rozwiązania konstrukcyjne:

-    rozwiertaki jednolite.

-    rozwiertaki łączone z częścią roboczą wykonaną z węglików spiekanych lub ze stali szybkotnącej, łączoną z częścią chwytową poprzez lutowanie, zgrzewanie lub w sposób mechaniczny,

• zakres wymiarów obrabianych otworów:

-    rozwiertaki stałe,

-    rozwiertaki nastawne.

Rys.6.41. Rozwiertak trzpieniowy

Rozwiercanie stosuje się wszędzie tam, gdzie wymagana jest duża dokładność wymiarowo-kształtowa otworu. Ogólnie rozwiercanie można podzielić na rozwiercanie zgrubne i wykańczające. Ze względu na siły występujące przy rozwiercaniu zgrubnym rozwiertaki zdzieraki stosowane są tylko do obróbki maszynowej. Występują one jako nasadzane i trzpieniowe. Rozwiertaki (trzpieniowejys. 6.41) wykonywane są przeważnie jako trój ostrzowe, stosuje się je do obróbki otworów^o średnicy od 10 do 32 mm.| Przypominają one swoim wyglądem wiertła kręte, lecz w odróżnieniu od nich na części roboczej posiadają nie dwa-trzy rowki) j wiórowe oraz odpowiednio trzy krawędzie skrawające nachylone pod kątem 1Q.

Rozwiertaki zdzieraktnasadzane.(rys. 6.42) stosuje się do rozwier-cania zgrubnego otworów olwiększych średnicach, zwykle powyżej 130mm.|Rozwiertaki te nie mają części chwytowej, natomiast posiadają dokładny otwór stożkowy 1 o zbieżności 1:30 oraz rowki zabierakowe 2. Nasadza się je na stożkowo zakończone trzpienie 3, które mają | normalne chwyty stożkowe z płetwą 4. Dodatkowo w celu uzyskania pewniejszego połączenia trzpienie zaopatrzone są w przesuwnie zaklinowane pierścienie S z wypustami 6, wchodzącymi w rowki zabierakowe rozwiertaka. Nakrętka 7 służy do zdejmowania rozwiertaka | z trzpienia. Rozwiertaki zdzieraki nasadzane posiadają cztery ostrza skrawąjące.

Rozwiertaki wykańczaki (rys 6.43) w odróżnieniu od zdzieraków posiadają większą i parzystą ilość ostrzy. Waha się ona najczęściej w granicach od 6 do 16. Powierzchnia obrobiona wykazuje mniejszą chropowatość oraz większą (dokładność wymiarowo-kształtową. Wynika to z faktu, że dla każdego ostrza przypada {mniejsza ilość materiału do zeskrawania.