IMG`85

* W W fgję ff // 0

biodrowego i niedrożności jelit cienkich. Jego brak może wskazywać na zahamowanie pasażu treści w jelitach cienkich. Każda zaawansowana niedrożność prowadzi do ogólnego ustania czynności jelit. W końcowej fazie porażennej niedrożności w jamie brzusznej panuje całkowita cisza.

Na wsłuchiwanie należy poświęcić trochę czasu. Na każdą stronę ciała potrzeba 5 minut, aby można było usłyszeć szmery, które często występują w dużych odstępach czasu. Szczególne znaczenie ma osłuchiwanic tamy brzusznej w fazie pooperacyjnej. W ten sposób można wcześnie rozpoznać porażenną niedrożność jelit j kontrolować działanie leków pobudzających perysłal-tvkę (np. ncostygminy). Wyniki osłuchiwania trzeba interpretować szczególnie ostrożnie. Niemniej mają one /tuczenie zarówno dla szczegółowej diagnostyki, jak i bieżącej kontroli.

24.3.7. Badania szczegółowe

24.3.7.1, Sondowanie żołądka

Sondowanie żołądka ma dużą wartość diagnostyczną, zapobiega też przeładowaniu i pęknięciu żołądka, które pojawiają się przy wielu postaciach kolek. W ramach badania konia z kolką sondowaniu żołądka należy dać pierwszeństwo, gdy:

•    tętno i oddechy są bardzo szy bkie.

•    zawartość żołądka wypływa przez nozdrza.

•    na szyi dostrzeżono ruchy w ymiotne.

•    brzuch jest w znacznym stopniu w zdęty.

Mogą to być objawy przeładowania żołądka wysokiego Stopnia.

Sondowanie żołądka następuje podczas:

•    każdego pierwszego badania koma z kolką.

•    badań kontrolnych koni leczonych zachowawczo, i podejrzeniem przeładowania żołądka (GDJ, po-rażenna niedrożność jelit, ogólne wzdęcie, grass sickness, niejasne wyniki badania rektalncgo).

•    przekazania do kliniki, a dokładniej przed transportem,

•    przygotowywania do operacji bezpośrednio przed położeniem, przede wszystkim u pacjentów z niedrożnością jelit cienkich, aby zawartość żołądka nie dostała się do dróg oddechowych,

•    badań kontrolnych po operacji, szczególnie u pacjentów z przebytą niedrożnością jelit cienkich.

Technika. Sondowanie żołądka przeprowadza się najtępiej za pomocą przezroczystej, plastikowej sondy, która ma dwie miarki. Pierwsza kreska oznacza przybliżoną odległość między nosem i w ejściem do przełyku, druga pokazuje, kiedy koniec sondy dostał się do żołądka. Opór wpustu żołądka można pokonać w niektórych przypadkach jedynie przez silne w dmuchanie pow ietrza. Gdy sonda osiągnie żołądek, najpierw należy umożliwić ujście ewentualnie znajdującym się w nim gazom.

Choroby żołądka i jelit

U pacjentów z kolką, aby ocenić płyn lub zawartość żołądka, sondę (po uprzednim zassaniu jej końca) wprowadza się powoli, aż osiągnie poziom płynu. Jeśli nic natrafi na płyn, ale na twardą przeszkodę, można przyjąć, że koniec sondy znajduje się na stałej karmie.

To. w jaki sposób sonda przechodzi przez żołądek (czy napotyka opór. czy nie), informuje lekarza o rodzaju wypełnienia żołądka. Sondę w poszukiwaniu płynu lekko przesuwa się w górę i w dół i jednocześnie zasysa się zawartość. Nie zawsze można pobrać płyn już przy pierwszej próbie - w tąże się to z pcrystaltyką żołądka. Doświadczony lekarz wyczuwa, czy zasysany jest płyn czy błona śluzowa żołądka. Jeśli fałd błony śluzowej blokuje otwór sondy, przesuwa sondę i ponownie próbuje osiągnąć poziom płynu w żołądku. Niekiedy postępowanie to trzeba wielokrotnie powtórzyć, ponieważ tylko w ten sposób można uzyskać pewność, że żołądek jest rzeczywiście pusty.

U zdrowego konia przeważnie nie ma płynu w żołądku lub można upuścić jedynie jego niewielkie ilości (ok. 500 ml). Na końcu sondy często znajduje się biała piana. Jest to dowód, że żołądek jest pusty. Normalna wartość pH płynu żołądkowego mieści się w kwaśnym zakresie (pH < 5). Ilość płynu powyżej 3-51 wskazuje na przeładowanie żołądka. Płyn składa się zc śliny i soku żołądkowego, który już nie może odpłynąć do jelita cienkiego. W zaaw ansowanym stadium niedrożności jelit, wskutek zastoju do żołądka dostaje się brunatno-żółta zawartość jelit cienkich. Wypływającą z sondy treść żołądka zbiera się do pojemnika i bada makroskopowo (barwa, zapach, ilość, wartość pH). Kiedy wypływ płynu ustaje, wsuwa się sondę dalej i poszukuje ponownie płynu. Postępowanie to powtarza się klika razy do czasu, gdy nie można już pobrać więcej płynu.

W przypadku niedrożności jelit cienkich żołądek wypełnia się tym szybciej, im bliżej żołądka występuje niedrożność. Jeśli niedrożny jest końcowy odcinek jelita czczego lub jelito biodrowe (np. przepuklina otworu sieci, zatkanie jelita biodrowego), to w ciągu pierwszych 12 godzin choroby dochodzi jedynie do umiarkowanego gromadzenia płynu w żołądku, natomiast między 13. a 18. godziną - do znacznego (> 101).

Jeśli w przepełnionym żołądku stwierdzi się stałe części paszy, należy ostrożnie wykonać płukanie żołądka. W tym celu wlewa się do niego przez sondę żołądkowo* •przełykową 1-21 wody i upuszczają z unoszącymi się w niej cząstkami paszy. Przy pierwotnym przepełnieniu żołądka powtarza się to postępowanie tak długo, aż usunięta jest większa część zawartości żołądka. Jeśli występuje refluks z jelita biodrowego, wartość pil przesuwa się w kierunku zasadowego (> 6), a barwa staje się brunatno-żółta wskutek zawartości barwników żółci. Przy zapaleniu żołądka, dwunastnicy i jelita biodrowego zawartość żołądka jest czerwona jak wino w następstwie krwotocznego zapalenia jelit.

Wtóme przeładowanie żołądka może towarzyszyć również chorobom jelit grubych. Na przykład, duże wzdęcie jelita ślepego lub uwiężnięcie prawych pokładów okiężnicy w przestrzeni śledzionowo-nerkowej powoduje ucisk dwunastnicy, wskutek czego powstaje zastój płynu jelitowego. Pęknięcie żołądka zapow iada się gwałtowną.