interna

H.7. Wskazówki edukacyjne dla pacjentów ze schorzeniami układu oddechowego

Chory z chorobą układu oddechowego powinien:

—    unikać czynników i sytuacji, które mogą wywoływać lub nasilać najczęstsze dolegliwości w przebiegu tych chorób (kaszel, duszność):

►    dymu tytoniowego,

►    nadmiernego wysiłku fizycznego (zwłaszcza połączonego z okresowym powstrzymywaniem oddechu i po spożyciu posiłku).

►    gwałtownych zmian temperatury otoczenia,

►    wiatru, mgły. suchego gorącego powietrza, dymów i pyłów przemysłowych. kurzu,

►    stresu, gwałtownych emocji,

►    nadmiernego przegrzewania i wychładzania organizmu,

►    osób z infekcją dróg oddechowych,

—    dbać o kondycję fizyczną przez regularny, dostosowany do możliwości organizmu wysiłek fizyczny, taki jak: spacer, marsz, jazda na rowerze, pływanie,

-* dbać o prawidłową odporność organizmu przez racjonalne odżywianie. -* wykonywać ćwiczenia oddechowe zwiększające udział przepony w fazie wydechu.

-* dbać o drożność dróg oddechowych przez regularne odkrztuszanie wydzieliny,

-* stosować środki i sposoby rozrzedzające wydzielinę:

►    prawidłowe nawodnienie organizmu,

►    nawilżanie dróg oddechowych za pomocą ncbulizacji.

►    utrzymywanie korzystnej wilgotności powietrza w mieszkaniu.

►    picie rano na czczo ciepłego płynu,

►    stosowanie Icków wykrztuśnych zgodnie z zaleceniem lekarza,

-* prowadzić samokontrolę PEF,

-* zgodnie z zasadami przyjmować leki drogą wziewną.

-* unikać znanych alergenów lub eliminować je z otoczenia, w sytuacjach nowych zwracać uwagę na związek między pojawieniem się duszności a obecnością alergenów.

-* przestrzegać zasad higieny kaszlu i odkrztuszania.

-* zwracać uwagę na wystąpienie objawów niepożądanych stosowanych leków. np. nudności, zawroty głowy, przyspieszenie tętna, drżenie rąk, i zgłaszać je lekarzowi podczas kontroli w poradni.

8.8. Opieka pielęgniarska podczas przygotowywania

pacjenta do specjalistycznych badań diagnostycznych oraz po ich wykonaniu

Diagnostyka chorób układu oddechowego obejmuje następujące badania dodatkowe:

-» badania czynnościowe układu oddechowego.

-* badania endoskopowe dróg oddechowych.

-* badania radiologiczne klatki piersiowej.

-* gazometrię krwi.

-* badania mikrobiologiczne.

-• badania cytologiczne.

-• badania histopatologiczne.

Badanie czynności wentylacyjnej płuc za pomocą spirografu

Badanie obejmuje ocenę: pojemności życiowej płuc (VC). objętości zalegającej (RV). natężonej pojemności wydechowej pierwszosekundowej (FF.V,) i szczytowego przepływu wy dechowego (PFF).

Wyniki pomiarów pozwalają na określenie zaburzeń wentylacji typu restrykcyjnego (zmniejszenie VC. RV i FEV,) lub obturacyjnego (zmniejszenie FEVj i PFF). Zaburzenia wentylacji typu restrykcyjnego są charakterystyczne dla chorób miąższowych płuc (mukowiscydoza. zapalenie płuc). Obturacja jest cechą astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjncj choroby płuc.

Badanie czynnościowe układu oddechowego wykonywane jest w pracowni badań spirograficznych. Pacjent powinien być poinformowany o jego celu i przebiegu oraz konieczności współpracy podczas jego wykonywania.

Ocena szczytowego przepływu wydechowego (PFF) dla chorych z astmą oskrzelową jest ważną metodą samokontroli drożności dróg oddechowych (w warunkach domowych pacjent posługuje się pikflomctrcm). Zasada pomiaru PFF polega na wykonaniu nasilonego wydechu powietrza przez ustnik do przepływomierza po maksymalnym wdechu. Wartość przepływu wydychanego powietrza mierzona jest w litrach na minutę. Próbę należy powtórzyć 3-krotnic. dokumentując najlepszy wynik. Pomiary powinno się wykonywać 2 razy dziennic oraz w czasie duszności.

Bronchoskopia

Badaniem endoskopowym dróg oddechowych jest bronchoskopia. czyli wziernikowanie oskrzeli za pomocą bronchoskopu sztywnego (klasycznego) lub bronchofiberoskopu, elastycznego przyrządu pozwalającego także na ocenę oskrzeli podscgmcntamych.

Bronchoskopia może być wykonywana w celach diagnostycznych lub