Metody analizy miareczkowej można podzielić w zależności od przyjętych kryteriów. Podział według typu reakcji zachodzącej podczas miareczkowania
Ten dział analizy miareczkowej opiera się na reakcjach zobojętniania.
ET + OH h2o
Wyróżniamy tutaj - acydymetrię - oznaczanie substancji o charakterze zasad przez miareczkowanie mianowanym roztworem kwasu i ~ alkałimetrię - oznaczanie substancji o charakterze kwasów przez miareczkowanie mianowanym roztworem zasady.
Miareczkowanie ulega zakończeniu w momencie gdy ilość użytego titranta jest analitycznie (stechiometrycznie) równoważna ilości substancji oznaczanej. Jest to tzw. punkt równoważny. Ustalenie tego punktu jest możliwe tylko teoretycznie. Praktycznie koniec reakcji można uchwycić wizualnie - stosując wskaźniki (indykatory) ałkacymetryczne.
Wskaźnikami ałkacymetrycznymi są związki które zmieniają swoją barwę w zależności od pH środowiska.
Dobór właściwego wskaźnika ma kluczowe znaczenie w oznaczeniach alkacymetrycznych. Przebieg zobojętniania można przedstawić graficznie przy pomocy tzw. krzywych miareczkowania, które przedstawiają zależność pH roztworu miareczkowanego od objętości dodawanego titranta.
Podczas miareczkowania słabego kwasu mocną zasadą powstaje sól, która ulega hydrolizie i w punkcie równoważnym odczyn roztworu jest alkaliczny ( zasadowy). Używamy zatem wskaźnika, który zmieni swoją barwę w pH > 7, np. fenoloftałeiny. Podczas miareczkowania słabej zasady mocnym kwasem odczyn roztworu w punkcie równoważnym będzie kwaśny. Musimy zatem użyć wskaźnika, który zmienia barwę przy pH < 7 np. czerwieni metylenowej. Miareczkując mocny kwas mocną zasadą i mocną zasadę mocnym kwasem w punkcie równoważnym ( pH = 7) występuje tak gwałtowna zmiana pH , że możemy użyć dowolnego indykatora pH.