Kompendium
9

także do terapii trudno gojących się ran i owrzodzeń, zaburzeń zrostu kostnego oraz do stymulacji mięśni szkieletowych. Dodatkowo wykorzystuje się zdolność prądu impulsowego o częstotliwości 100 - 200Hz, do wywoła; nia relaksacji mięsni ^szkieletowych w przypadku zespołów bólowych z komponentą spastyki. Aby uzyskać odpowiedni skutek terapeutyczny należy odpowiednio dobrać parametry i rodzaj prądu impulsowego. Równie ważnym elementem prawidłowej terapii jest właściwe ułożenie elektrod:

Poniżej przedstawione najważniejsze zasady doboru terapii w zależności od występujących dolegliwości:

1.    Ból przewlekły i ostry o niezbyt dużym nasileniu.

Elektrody najczęściej układa się bezpośrednio na obszarze bolesnym oraz na obszarze spustowym (trigger point);). Zwykle stosuje się metodę TENS wysokiej częstotliwości lub o szerokim spektrum, przy bardzo krótkim czasie impulsu, ustawiając natężenie silnie odczuwalne lecz nie wywołujące skurczu mięśni. Zabieg trwa kilkadziesiąt min.

2.    Uporczywy ból przewlekły o średnim nasileniu

Elektrody układa się w sąsiedztwie obszaru bolesnego, na obszarze spustowym (trigger point) lub w miejscu heterotopowym tzn. nie związanym neurofizjologicznie z obszarem dotkniętym schorzeniem. W stymulacji miejsca heterotopowego stosuje się TENS niskiej częstotliwości, którego zadaniem jest podniesienie poziomu en-dorfm. Zastosowanie w tym przypadku ma również TENS o szerokim spektrum lub typu BURST. Prąd bardzo silnie odczuwalny. na granicy tolerancji. Zabieg powinien trwać co najmniej godzinę.

3.    Ostry i silny ból.

Zabieg prowadzi się układając elektrody w sąsiedztwie zajętego obszaru (np. w sąsiedztwie rany pooperacyjnej), wzdłuż przebiegu nerwu obwodowego zaopatrującego zajętą okolicę (proksymalnie w stosunku do miejsca bolesnego) lub w okolicy przykręgosłupowej, na poziomie segmentów powiązanych neurofizjologicznie z ogniskiem dolegliwości. Najczęściej stosuje się TENS w zakresie wyższych częstotliwości, dynamicznie modulowany lub typu BURST. Terapię prowadzi się przez godzinę kilka razy dziennie.

4.    Terapia trudno gojących się ran i owrzodzeń.

Zabieg prowadzi się w okolicy uszkodzonej skóry, układając elektrody na jałowych podkładach, w sposób umożliwiający przepływ prądu przez zmieniony obszar. W przypadku uszypułowanych przeszczepów skórnych stymulacją powinno się objąć szypułę przeszczepu.

5.    Terapia zaburzeń zrostu kostnego,

W leczeniu niezrastających się złamań, prąd powinien przepływać przez szczelinę złamania.

W tego typu terapii metodą z wyboru jest TENS niskoamperowy, gdzie natężenie prądu, jak sama nazwa wskazuje, powinno być utrzymywane na granicy percepcji. Jeżeli zachodzi potrzeba leczenia trudno gojącego się złamania pod opatrunkiem gipsowym, to elektrody układa się na blisko dystalnego i proksymalnego końca opatrunku, używając tutaj prądu o wysokiej częstotliwości o wyraźnie odczuwalnym natężeniu. Terapię prowadzi się 30 -40min., 2-4 razy dziennie.

6.    Stymulacja mięśni szkieletowych Elektrody układa się nad biegunami brzuś-ca mięśnia poddawanego stymulacji. Prąd impulsowy o częstotliwości od 5 do 20 Hz oraz jak największym czasie impulsu, modulowany amplitudowo podobnie jak w rosyjskiej stymulacji.

Wyniki badań sugerują, że zarówno stymulacja niskiej, jaki i wysokiej częstotliwości może powodować efekt znieczulający, pojawiający się natychmiast lub przynajmniej w ciągu pierwszych 60 minut od rozpoczęcia się zabiegu. Długofalowe badania pacjentów, u których stosowano zabiegi zarówno wysokiej. jak i niskiej częstotliwości wykazuje, że u 30% działanie przeciwbólowe jest natychmiastowe, 75% pojawia się w ciągu pół godziny, a u 95% w ciągu godziny.

I9

Astar ABR