5. Łączniki, złącza i połączenia
r
5.9. Złącza na wkładki
113
Wkładki należy wciskać równomiernie w całej konstrukcji i dociskać prasami lub za pomocą śrub z podkładkami (minimalne średnice tych śrub są podawane przez producentów pierścieni). Powierzchnię podkładek wyznacza się z warunku na dodsk (por. p. 5.6.3). Złącza na pierścienie zębate są bardzo wrażliwe na skurcz drewna spowodowany jego schnięciem, dlatego śruby dociskowe powinny być kontrolowane zarówno w czasie montażu, jak i w pierwszym okresie eksploatacji, i w miarę potrzeb dokręcane.
Pierścienie w złączu są rozmieszczone w układach:
— prostokątnym (rys. 5.39a i b),
— przestawionym (rys. 5.39c).
Rysunek 5.39. Rozmieszczenie pierścieni zębatych: a) w układzie prostokątnym w złączu z nakładkami, b) w układzie prostokątnym w złączu bez nakładek, c) w układzie przestawnym w złączu bez nakładek, d) w połączeniu przenoszącym moment zginający; I - pierścień, 2 - śruba ściągająca, 3 -efo i ment rozciągany, 4 - nakładka; F - siła, M - moment zginający, aj - odległość między osiami pierścieni 1 wzdłuż włókien, a-i - odległość między osiami pierścieni prostopadle do włókien, ayf - odległość j pierścieni od końca obciążonego, 04^ - odległość osi pierścieni od krawędzi nieobciążonej '-I
W połączeniach przenoszących moment zginający pierścienie rozmieszcza się równomiernie na obwodzie okręgu, którego środek znajduje się w punkcie przecięcia osi łączonych elementów. W takim przypadku na pierścienie działają siły: — od momentu zginającego
Aw = ~
— od siły poprzecznej
— od siły podłużnej
rn
Dy = -n
F
Av — — n
gdzie:
r — odległość środka pierścienia od środka ciężkości całej grupy pierścieni, mm,
n — liczba par pierścieni.
Odległość między' środkami pierścieni (aj i a2) oraz odległości od krawędzi (<74; i <Hc) * końców elementów łączonych (ajj i a%tC), zapewniające prawidłową pracę złącza, powinny być określone przez producenta.
W stykach elementów rozciąganych z nakładkami (rys. 5.40a) lub bez nakładek (rys. 5.40b) z każdej strony styku należy stosować co najmniej dwie wiązki pierścieni. W jednym szeregu nie powinno być więcej pierścieni niż 6.
a)
F/2
F/2
%
dg Wiązka pierścieni
o,
AM
u.
TT
b >. 0,75c
F/2
F/2
Rysunek 5.40. Rozmieszczenie pierścieni w styku rozciąganym: a) z nakładkami, b) bez nakładek; aj - odległość między osiami pierścieni wzdłuż włókien, aij - odległość osi pierścieni od końca obciążonego, b, c - grubości łączonych elementów, do - średnica pier-■*ien:a, d, - średnica śruby ściągającej,
~ "'ysokość pierścieni
W złączach nieprzenoszących momentu zginającego (np. w prętach kratować) można stosować jedną wiązkę pierścieni (rys. 5.41 i 5.42).
• • Nośność i moduł podatności pierścieni zębatych przyjmuje się w obliczeniach LIla Postawie danych wytrzymałościowych ustalonych i gwarantowanych przez
b)
F/3
F/3
ds
T” |
-i F/,2 | ||
::r; :r: i : | |||
; hi |
1 T-- |
l_ | |
ka |
*--—*- |
-T— |
i F/2 |