42. Okulistyka 1221
w skojarzeniu z neostygminą (Prostigmin) jest bezpieczne.
1.2.5 Środki zwiotczające mięśnie
Sukcynylocholina. Podanie dawki intubacyjnej suk-cynylocholiny prowadzi w ciągu 1-4 min do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego o ok. 10 mmHg, trwającego przeciętnie 7 min. Dokładny mechanizm nie jest znany, jako przyczynę bierze się pod uwagę skurcz toniczny mięśni zewnętrznych oka „wypychający” oko oraz poszerzenie naczyń naczyniówki ze zwiększeniem objętości krwi wewnątrz gałki ocznej. W głębokim znieczuleniu wziewnym działanie sukcynylochołiny podnoszące ciśnienie wewnątrzgałkowe nie powinno występować. Pozostaje niejasne, czy podanie dawki wstępnej nie-depolaryzującego środka zwiotczającego znosi działanie podwyższające ciśnienie wewnątrzgałkowe sukcynylochołiny.
Niedepolaryzujące środki zwiotczające, takie jak pankuronium, wekuronium itp., mogą obniżać ciśnienie wewnątrzgałkowe, najprawdopodobniej poprzez zwiotczenie mięśni zewnętrznych oka. Działanie to utrzymuje się przez kilka minut.
1.2.6 Leki
Acetazolamid (Diamox) jest inhibitorem anhydra-zy węglanowej stosowanym w jaskrze w celu obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Lek ten obniża wytwarzanie cieczy wodnistej. Wywołuje ponadto diurezę zasadową ze zwiększoną utratą sodu i potasu, ewentualnie hipokaliemię i kwasicę metaboliczną.
Środki osmotycznie czynne, takie jak manni-tol, odwadniają oko poprzez swoje działanie osmotyczne i w wyniku tego obniżają ciśnienie wewnątrzgałkowe. Podaje się go w dawce 1 mg/kg we wlewie trwającym 15-30 min. Wskazaniem do zastosowania mannitolu jest przede wszystkim ostry atak jaskry.
Parasympatykomimetyki, takie jak inhibitory cholinoesterazy (np. fizostygmina) lub pilokarpina, są stosowane przy podwyższonym ciśnieniu wewnątrzgałkowym.
1.2.7 Ucisk zewnętrzny oka
Ucisk zewnętrzny oka spowodowany na przykład przez maskę twarzową, ucisk palców w czasie intubacji dotchawiczej, guzy oczodołu, krwawienie pozagałkowe itp. może również podwyższać ciśnienie wewnątrzgałkowe i należy go, jeśli jest to możliwe, unikać.
1.2.8 Laryngoskopia i intubacja dotchawicza
Laryngoskopia i intubacja dotchawicza podwyższają ciśnienie wewnątrzgałkowe, przede wszystkim w płytkim znieczuleniu. Kaszel i parcie w trakcie intubacji nasilają wzrost ciśnienia. Poprzez wystarczającą głębokość znieczulenia i spryskanie krtani i tchawicy lidokainą lub podanie dożylne lidokainy ok. 90 s przed intubacją można zmniejszyć lub nawet zapobiec wzrostowi ciśnienia.
Odruch oczno-sercowy jest wywoływany przez pociąganie za mięśnie zewnętrzne oka, manipulacje na gałce ocznej lub przez jej ucisk. Drogę doprowadzającą stanowi nerw trójdzielny, impuls odśrodkowy jest przewodzony z pnia mózgu przez nerw błędny. Objawy odruchu występują częściej u dzieci niż u dorosłych. Odruch może się objawiać następująco:
- bradykardią,
- bigeminią,
- rytmem węzłowym,
- blokiem przedsionkowo-komorowym,
- zatrzymaniem akcji serca.
Odruch oczno-sercowy może zagrażać życiu i dlatego jego objawy muszą być natychmiast leczone.
Czynnikami sprzyjającymi są hipoksja, hiperkap-nia, zbyt płytkie znieczulenie, podwyższone napięcie nerwu błędnego, strach i pobudzenie.
Zasady leczenia:
► W trakcie każdej operacji oka pacjent musi być podłączony do monitora EKG.
► W przypadku wystąpienia odruchu należy natychmiast przerwać stymulację oka przez okulistę.
► Jeżeli reakcja odruchowa utrzymuje się powyżej 20 s od momentu przerwania stymulacji, proponuje się wstrzyknięcie dożylne 0,5 mg atropiny. Domięśniowa premedykacja atropiną nie ma w tym wypadku działania zapobiegawczego.