CCF20110308021

42 1. Jak jest? Bezpieczeństwo wewnętrzne w aktualnych zapisach formalnoprawnych

Nawet jednak pr/.y najszerszej interpretacji znaczeniowej zagregowanych kategorii warto określić nadawane im w danym, konkretnym zastosowaniu znaczenie. W przeciwnym wypadku grozi nam nadinterpretacja, woluntaryzm odbioru, a to prowadzi prosto do dezorganizacji i chaosu.

Można zapytać: czy - zgodnie z ujęciem W.F. Pilipcnki będziemy, czy nie, troszczyć się o bezpieczeństwo np. obywateli państwa, członków mniejszości etnicznych o wartościach i interesach niekoniecznie identycznych z „narodowymi”? Czy zadbamy o wartości i interesy różnych grup społecznych i jednostek, w warunkach gdy nic są one tożsame z interesami państwa?

Powracają więc kwestie istotnie różnych przedmiotów bezpieczeństwa państwa i bezpieczeństwa narodowego oraz zasadności traktowania państwa jako podmiotu jednorodnego. W analizowanej definicji można zauważyć odniesienie bezpieczeństwa wewnętrznego wyłącznie do obywateli narodowości rosyjskiej. Trudno posądzać autora o taki zamiar, raczej jest to konsekwencja nicdookreślenia lub źle użytego terminu.

4. Kwestia uwzględnianych w definicji zagrożeń, ich zakresu, rodzaju, typu i charakteru. Autor posłużył się do ich określenia alternatywnym kryterium lokalizacji źródła lub (?) zwierzchnictwa kierowniczego państwa nad emitentami zagrożeń. Nie wyszczególnia ani skali, ani charakteru, ani żadnego konkretnego typu zagrożeń. Należy więc przyjąć interpretację, w myśl której bezpieczeństwo wewnętrzne „zajmuje się” wszelkimi zagrożeniami z jednym tylko ograniczeniem-warunkiem - ich pochodzenia „od procesów, organizacji, osób lub obiektów będących pod zwierzchnictwem państwa lub położonych na jego terytorium”. Zilustrujmy takie podejście, przenosząc je na grunt polski.

ORirśa w

procesy, onjanizacio, osoby tub obiekty będące pod zwierzchnictwem kierowniczym państwa (na Jogo leiyiońum i pozo nim)

pmcpsy. otganaaętb, osoby ititiomhf palatMK na terytorium państwa (ti« względu na kierownictwo)

Zajmując stanowisko w poruszanej kwestii, należy zaakceptować w pełni fakt odniesienia problematyki bezpieczeństwa wewnętrznego do wszelkich zagrożeń, bez względu na ich skalę, rodzaj i charakter. Natomiast nie można podzielić poglądu o objęciu zakresem definicji także zagrożeń „powstałych poza terytorium państwa (podmiotu), ale w zasięgu jego władzy kierowniczej”⁵⁵. Nasze postulaty w tym zakresie również uwzględnią zagrożenia powstałe poza terytorium podmiotu, ale wiążą je z innym niż zasięg władzy warunkiem.

Reasumując, definicję bezpieczeństwa wewnętrznego sformułowaną przez W.F. Pilipcnkę można uznać za interesującą poznawczo, wnoszącą wiele słusznych ujęć cząstkowych, które można wykorzystać w projektowaniu własnego zapisu. W całości jest ona jednak niewystarczająca, nieostra i kontrowersyjna.

* * *

W lutym 2010 roku na portalu internetowym http://www.statcwatch.org⁵⁵ ukazał się link do dokumentu Rady Unii Europejskiej opatrzonego numerem 5842/10 ERD, zatytułowanego Draft Interna/ Security Strutegy for the Europcan Union: „Towards a European Security Moder⁵¹. Zrozumiała nadzieja co do interesującej treści tego dokumentu i zapowiadanego w tytule modelu europejskiego bezpieczeństwa w miarę postępującej lektury szybko ustąpiła miejsca rozczarowaniu. Godny uwagi wstępny postulat szerokiego pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego (cytat poniżej) już we wstępnej jego interpretacji okazał się produktem podejścia rcdukcjonistycznego, wybiórczego, bardziej ograniczającego niż poszerzającego pole tej domeny bezpieczeństwa.

„Pojęcie bezpieczeństwa wewnętrznego musi być rozumiane jako pojęcie szerokie, obejmujące działania w wielu sektorach w celu rozwiązania tycli poważnych zagrożeń i innych, które mają bezpośredni wpływ na życie, bezpieczeństwo i dobrobyt obywateli, w tym naturalne i spowodowane przez człowieka, w tym klęsk, katastrof naturalnych oraz spowodowanych przez człowieka"⁵⁸.

Tak interpretowane bezpieczeństwo wewnętrzne jest aż nadto szerokie, de facto dotyczy bezpieczeństwa w ogóle, w żaden sposób nic wyróżnia jego sfery wewnętrznej.

O jakich konkretnie głównych wyzwaniach, zagrożeniach, które mogłyby konstytuować owo szerokie rozumienie bezpieczeństwa wewnętrznego mowa? Dokument wylicza ich następujący, skromny zbiór⁵'*: ⁵⁵ Przykład: w ujęciu W.F. Pilipcnki zagrożenie powstałe wskutek awarii na rosyjskim okręcie atomowym w dowolnej części świata, poza terytorium Rosji, będzie problemem bezpieczeństwa wewnętrznego. Inny przykład: zagrożenie związane z działaniami rosyjskiej misji pokojowej w Bośni to też zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego Rosji.

^w T. Bunyan, The EU State gears up for action: Internat Security Strategy <£ the Standing Committee on Iniecna! Security (COSI). 12 Fcbruary 2010.

⁵⁷ W swobodnym przekładzie tytuł ten brzmi: Projekt Strategii Bezpieczeństwa Wewnętrznego UE:W kierunku europejskiego modelu bezpieczeństwa". Niestety, do 15 lutego 2010 roku nic można było odnaleźć tego dokumentu na oficjalnych stronach Unii buropcjskicj.

^w W wersji oryginalnej: „The conccpt of interna! security must be understood as a widc and comprchcnsivc conccpt which straddlcs multiplc scctors in order to address thcsc major threats and olhers which havc a dircct impact on the livcs, safety, and wcll-bcing of citizcns, including natura! and man-madc disasters”. Draft Inter-nal..., op.cit.

^5<ł Tamże.