CCF20110308018

36 1. Jak jest? Bezpieczeństwo wewnętrzne w aktualnych zapisach formalnoprawnych

gowanie, dostosowanie, ograniczanie, ochrona - to trzeba robić ale... to stanowczo za mało i za późno;

-    zawężenie przedmiotu troski bezpieczeństwa wewnętrznego — autor definicji wymienia cztery przedmioty zainteresowania właściwe temu bezpieczeństwu: ustrój konstytucyjny, porządek wewnętrzny, spokój oraz możliwość ochrony interesu publicznego i obywatelskiego. Ujęcie to prowokuje pytanie m.in. o życie i zdrowie, dostatek i wygodę funkcjonowania, afiliację, zdolność samorealizacji każdego człowieka (nie tylko obywatela), każdej wspólnoty i organizacji, jako elementarne polrzeby-przedmioty troski. W języku biznesu to nie potrzeby i zdolności firmy (tu: państwa, rządu) są najważniejsze, a potrzeby klienta -„odbiorców” bezpieczeństwa, czyli ludzi oraz wszelkich środowisk ich funkcjonowania wraz z ich stanem, wartościami, własnościami;

-    niejasność odniesienia do obszaru państwa - autor wskazuje kryterium wyróżnienia bezpieczeństwa wewnętrznego, ale nic określa wskaźników. Powoduje to pytania w rodzaju: co decyduje o „wcwnętrzności - zcwnętrzności” domeny (rodzaju - używając określenia autora) bezpieczeństwa? Pole działań własnych? Lokalizacja zagrożeń, a może - skutków? Bez określenia konkretnych wskaźników wyróżnienie obszaru bezpieczeństwa wewnętrznego jest niemożliwe, niejednoznaczne. Podejmujemy szerzej ten problem w dalszej części pracy;

-    brak powiązań z jakimkolwiek podmiotowym systemem nadrzędnym, systemami współrzędnymi oraz podrzędnymi (strukturami wewnętrznymi) - wybrany przez autora Ideologiczny charakter definicji jest oczywiście poprawny metodologicznie, ale nie ułatwia zrozumienia miejsca, roli, obszaru i specyfiki bezpieczeństwa wewnętrznego. Spróbujmy przykładowo, posługując się podanym zapisem, zdefiniować bezpieczeństwo zewnętrzne, określić granice między obydwoma rodzajami, ich części rozłączne i wspólne. Jakie miejsce przypisać należy bezpieczeństwu wewnętrznemu, w jakiej strukturze nadrzędnej? Czy jest ono elementem bezpieczeństwa wyłącznie państwa, czy może także narodowego albo międzynarodowego? W jakiej relacji pozostaje bezpieczeństwo wewnętrzne wobec np. bezpieczeństwa militarnego, kryzysowego, ekonomicznego, powszechnego?

Mimo wielu uwag i pytań opracowanie autorstwa K.A. Wojtaszczyka wnosi jedną z nielicznych prób określenia bezpieczeństwa wewnętrznego. Autor uczynił to w sposób syntetyczny, całościowy, dość wyraźny i precyzyjny, co wyróżnia jego definicję na tle rozpowszechnionych ujęć monoaspektowych, wycinkowych, nieostrych.

Przeanalizujmy kolejne, tym razem zagraniczne, rozpowszechnione dziś definicje bezpieczeństwa wewnętrznego.

W słowniku wydanym przez Departament Obrony USA znajdujemy: „internal security - the State of law and order prevailing within a nation”'¹⁶. Zwięzłość takiego teleologicznego ujęcia nie idzie jednak w parze z jego jasnością i wystarczalnością, a przez to - z użytecznością. Czy stan, w którym przestrzegane jest prawo oraz panuje

⁴⁶ US Department of Defensc Dictionary of Mililary and Associated Words, 2003.

porządek (publiczny), wystarczy, byśmy czuli się bezpiecznie? Czy przesądza o wszelkich ważnych dla nas wskaźnikach bezpieczeństwa dziedzin naszego funkcjonowania, np. zdrowia, ekonomiki, psychiki? Warta refleksji jest również kwestia szersza i nadrzędna - czy w ogóle jakiekolwiek prawo jest w stanic ustanowić pełne, wszechobejmującc normy i standardy bezpieczeństwa wszystkich i każdego, w każdej sferze i w każdych warunkach? Czy możliwy jest taki przepis prawny, którego przestrzeganie gwarantowałoby bezpieczeństwo zawsze i każdemu?

Nic rozwijając tej myśli ani nie rozwiewając wątpliwości, odnosząc się natomiast do końcowego fragmentu analizowanego zapisu, należy stwierdzić, że dla bezpieczeństwa wewnętrznego nie wystarczy tylko porządek w kraju ani przestrzeganie prawa wyłącznie w jego granicach. To jest warunek konieczny, ale niewystarczający.

Inne źródło, popularna, angielskojęzyczna edycja encyklopedii internetowej (Wiki-pedii) tak objaśnia bezpieczeństwo wewnętrzne:

„Internal security is the act of keeping domestic peace within a country. It is often carried out by police, government personnel, specialized military or paramilitary forces who may be armed with lethal or less than lethal weapons.

Internal security is also a State of society or a country in which a Citizen is ablc to enjoy freely with in the law their social, political, economic and cultural life with out any negative constraints put upon them by either the State or non-state actors.

A Citizen is secure internally if they're free front:

1)    social crimes (such as murder),

2)    militancy (such as violence),

3)    terrorist activities by citizens with in the country who may be aided and abetted by neighboring country or

4)    communal riots or oppression by majority ethnic religious caste groups."

Naszą uwagę niech zwróci ogólnie, ale jasno wyrażona misja oraz domyślny cel działalności: piecza nad pokojem (spokojem) wewnątrz kraju. Jest to celowo i zadaniowo określone definiendum bezpieczeństwa wewnętrznego. W języku angielskim termin peace⁴⁷ oznaczać może zarówno pokój, jak i spokój, która to właściwość zdaje się bardzo odpowiadać określeniu celów bezpieczeństwa wewnętrznego. Wszak pożądanym rezultatem działań w jego dziedzinie jest zarówno stan pokoju, jak i (łącznie) spokoju w państwie. Bez większych problemów można na podstawie zapisu z Wikipedii sformułować definicję typu:

bezpieczeństwo wewnętrzne = dziedzina bezpieczeństwa (albo: domena polityki bezpieczeństwa podmiotu) obejmująca ogół działań związanych z pieczą nad pokojem (spokojem) wewnątrz kraju.

" Wielki .słownik PWN-OXFORD, PWN i (Mord Umvcrsily Press, Warszawa 2004.