CCF20110308022

44 1. Jak jest? Bezpieczeństwo wewnętrzne w aktualnych zapisach formalnoprawnych

-    terroryzm;

-    zorganizowaną przestępczość;

-    cyberprzestępczość; przestępczość transgraniczną;

-    szerzenie się przemocy;

-    klęski (katastrofy) naturalne i spowodowane przez człowieka;

-    inne, budzące obawy, zagrażające obywatelom Europy, np. wypadki drogowe.

Tylko tyle. Jeżeliby pominąć asekuracyjne słowo „inne” w ostatnim punkcie, wymienione problemy zdają się bardziej określać bezpieczeństwo publiczne lub powszechne niż wewnętrzne. Nie tu nie wyróżnia sfery wewnętrznej, ani słowa też o problemach np. zdrowia, kultury, gospodarki, finansów.

Zasadne jest przypuszczenie, iż analizowana Strategia konstatuje zaledwie aktualny stan i zakres unijnej współpracy, uwzględnia tylko te obszary i problemy, które dotychczas udało się już zorganizować, uczynić wspólnymi dla państw-stron Unii Europejskiej. Czy to wystarczy? Czy taka Strategia wystarczająco wytycza i normuje unijną - naszą politykę bezpieczeństwa wewnętrznego na najbliższe choćby 5 15 lat?

Przyjrzyjmy się wszystkim zagrożeniom i obszarom, którymi autorzy dokumentu ilustrują „szerokie pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego”. Tony Bunyan w analizowanym artykule pisze (czcionką pogrubioną wyróżniono swobodny przekład treści), że zakres pojęcia bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii najlepiej można zilustrować przez wymienienie kilku z zagrożeń, obszarów (których znaczenie z pewnością będzie rosnąć w przyszłości):

-    Jntegrated border management - zintegrowane zarządzanie granicami;

law enforcement cooperation - współpraca w zakresie egzekwowania prawa;

-    criminaljustice systemu - systemy sądownictwa karnego;

-    civilprotection/crisis management - obrona cywilna/zarządzanie kryzysami;

-    terrorism - terroryzm;

-    serious and organised crime - przestępczość zorganizowana;

-    drag trafficking - handel narkotykami;

-    cyber crime - cyberprzestępczość;

-    trafficking in human beings - handel ludźmi;

sexttal exploitation of minors and childpornography - wykorzystywanie seksualne nieletnich i pornografia dziecięca;

-    economic crime - przestępczość gospodarcza;

-    corruption - korupcja;

-    trafficking in arms - nielegalny handel bronią;

-    natural and man-made disasters naturalne i spowodowane przez człowieka katastrofy/klęski;

-    crime in generał - przestępczość (kryminalna) w ogóle;

-    critical in/rastructures - infrastruktura krytyczna; document fraud- fałszowanie dokumentów;

-    money-laundering - pranie brudnych pieniędzy;

-    youth violence przemoc wśród młodzieży;

-    hooligan violencc przemoc chuligańska;

pelty or property crime - drobne przestępstwa lub zabór mienia;

-    major International events (in pttblic order/protests) - najważniejsze wydarzenia międzynarodowe (w zakresie porządku publiczncgo/protestów);

-    football matches and sports events - mecze piłki nożnej i imprezy sportowe;

-    road IraJJic accidents - wypadki drogowe”.

Zapylajmy ponownie: czy wskazane obszary czy zagrożenia jako przedmiot integracji i wspólnych działań 27 państw-członków Unii Europejskiej oraz licznych jej partnerów konstytuują właściwe, rzeczywiście szerokie, prognostyczne, na miarę wyzwań przyszłości, znaczenie nadawane pojęciu bezpieczeństwa wewnętrznego? Analizowany dokument wyznacza, normuje unijną strategię polityki bezpieczeństwa, stanowiąc tym samym o kierunkach działań, strukturach i zasobach. Jeżeli czegoś w owej strategii brakuje, to długo będzie trwało biurokratyczne poprawianie, uzupełnianie... Czy, przykładowo, wyzwania (zagrożenia, obszary działań, problemy): biedy, głodu, zdrowia, kultury, zasobów strategicznych, obronności i dziesiątki innych, nicwymicnianych w dokumencie nie są już (a może-jeszcze) problemami europejskiego bezpieczeństwa wewnętrznego? A jeżeli nie bezpieczeństwa wewnętrznego, to jakiego w dychotomicznym przecież podziale? Zewnętrznego? Jakie strategie, jakie struktury będą podejmować i rozwiązywać owe problemy? Znowu ad hoc powoływane zespoły, grupy specjalne doraźnie „wklejane” w unijne mechanizmy i systemy funkcjonalne?

Trudno pogodzić się z postulowaną w Strategii interpretacją, mając świadomość jej wpływu na przyszłą praktykę polityki naszego bezpieczeństwa.

Kolejną szansę na oczekiwane, nowatorskie, rzeczywiście szerokie ujęcie bezpieczeństwa wewnętrznego stwarzała przedstawiona w dokumencie leza-poslulal o konieczności tak dobitnie i przez nas postulowanej integracji. Zasięg, zakres, elementy owej integracji mogłyby też definiować zasięg znaczeniowy badanej domeny bezpieczeństwa. Mogłyby... 1 tylko tyle, ponieważ w Strategii ów zasięg obejmuje tylko trzy obszary, elementy integracji: egzekwowanie prawa i współpracę sądowniczą, zarządzanie granicami i ochronę ludności: „Nadszedł czas, aby wykorzystać i rozwijać wspólne narzędzia i polityki rozwiązywania problemów wspólnych zagrożeń i ryzyka za pomocą bardziej zintegrowanego podejścia: to główny cel Strategii bezpieczeństwa wewnętrznego. Dla osiągnięcia tego celu wybraliśmy model bezpieczeństwa, który integruje działania w dziedzinie egzekwowania prawa i współpracy sądowniczej, zarządzania granicami i ochrony ludności”''¹¹.

Czy tak pojmowane pole bezpieczeństwa wewnętrznego, ograniczone do trzech wymienionych obszarów, właściwie określa jego zasięg, istotę i przedmiot? Dokument wskazuje ważne i pilne dziedziny integracji, ale czy wszystkie niezbędne? Czy najważniejsze i najpilniejsze (mimo że nic wskazuje takiego ograniczenia)?

⁶⁰ W wersji oryginalnej: „The liinc hos comc lo harness and develop common tools und polieics to tacklc coin-mon threats and risks using a morę integrated approach: that is tlić main aim of the Intcrnal Security Stratcgy. To achicvc that aim we havc clioscn a security model which integrates action on law cnforccmcnt and judicial coopcration, border management and civil protcction”.