Jeśli opłatą za pożyczkę jest dyskonto D. to po jego zapłaceniu w chwili otrzymania pożyczki dłużnikowi pozostaje kwota
(2.1)
P = F—D.
Pożyczka ma sens oczywiście tylko wtedy, gdy P > 0, zatem dla dalszych rozważań należy dodatkowo założyć, że D < F. W sytuacji, gdy dana jest wartość końcowa F, czas n, na który udzielono pożyczki, oraz stopa dyskontowa d, w celu obliczenia dyskonta D korzystamy z następującej zasady.
Zasada dyskonta (handlowego prostego)
Dyskonto jest obliczane od kwoty, którą dłużnik zwróci po ustalonym czasie, jest proporcjonalne do tego czasu i jest odejmowane od tej kwoty w chwili
udzielenia pożyczki.
Zgodnie z powyższą zasadą dyskonto D od kwoty F za czas n przy danej stopie d oblicza się jako
120
(2.3)
1 "
d= 15%
Rysunek 2.2. Wartość początkowa /‘jako liniowa funkcja czuu dyskontowania n
Równ.im.i iJ 2) nazywamy ni.»<lrl*iti ayRHonw
Z postaci równania (2.3) wynikają następujące wnioski (ich ilustrucja jest rysunek 2.2):
• wartość /* jest liniową funkcją czasu dyskontowania n;
• przy F > 0 oraz d > 0 jest to funkcja malejąca;
• roczny spadek wartości tej funkcji jest równy rocznemu dyskontu, które wynosi D = Fd\
• przy ustalonej wartości F ta funkcja maleje tym szybciej, im większa jest stopa d,
• wartości tej funkcji są dodatnie tylko dla czasu dyskontowania mniejszego ixl pewnej wartości n (rozpatrzeniem tego problemu zajmujemy się nieco dalej, po zakończeniu przykładu 2.3).
Z modelu dyskonta wynikają następujące zależności, użyteczne dla dalszych rozważań
F= !-*• |
(2.4) |
(2.5) | |
D " “ Td' |
(2.6) |
Przykład 2.2
Aby dziś dostać pożyczkę, zobowiązujemy się oddać po 3 miesiącach 1500 zł. Jeśli opłata za pożyczkę ma postać dyskonta obliczanego przy stopie d = 14%, to lnie ze wzorem (2.2) wyniesie
D = 1500 0.14 — = 52.5 zł
i dziś. po jej potrąceniu, dostaniemy
P = F-D = 1500-52,5 = 1447,5 zł.
Aby dowiedzieć się, ile trzeba by oddać po 3 miesiącach, chcąc obecnie stać 1500 zł. korzystamy z wzoru (2.4), z którego wynika, że
1500
1 -dn 0.965
= 1554.40 zł.
Z kolei, gdyby dziś otrzymane 1500 zł mogło być spłacone za 4 miesiące kwotą 1560 zł, to „ceną” pożyczki byłaby stopa dyskontowa o wysokości obliczonej według wzoru (2.5),
d =
- = 11.54%.
60
39