Instytucja kmlyhmn-dt-po/ytowii jest definiowana jako przedsiębiorstwo, którego działalność polega na przyjmowaniu wkładów i innych zw rotnych walorów klientów oraz udzielaniu kredytów na własny rachunek. Natomiast instytucje inwestycyjne obsługują operacje papierami wartościowymi.
W dyrektywach Unii Europejskiej są wymienione czynności wykonywane przez te instytucje. Wykaz załączony do Drugiej Dyrektywy Bankowej z 1989 r. (obecnie 2006/48/EC) obejmował usługi bankowe i inne (pozostałe usługi finansowe), które mogą świadczyć banki uniwersalne, a w określonej części instytucje kredytowe (banki depozytów o-kredytowe) i banki (firmy) inwestycyjne. Do usług bankowych i pozostałych usług finansowych zostały zaliczone następujące czynności:
■ Przyjmowanie od społeczeństwa depozytów i innych funduszy podlegających zwrotowi.
■ Udzielanie pożyczek i kredytów, m.in. kredytu konsumpcyjnego, hipotecznego, na wierzytelności i na finansowanie transakcji handlowych.
■ Usługi leasingu finansowego.
■ Usługi w zakresie doręczania pieniędzy.
■ Emisja i zarządzanie środkami płatniczymi (np. kartami kredytowymi, czekami podróżniczymi, tratami bankierskimi).
■ Gwarancje i zobowiązania pozabilansowe.
■ Postępowanie z rachunkami własnymi i rachunkami klientów w zakresie:
- instrumentów rynku pieniężnego (czeków, weksli itp.);
- waluty obcej;
- sprzedaży terminowej środków pieniężnych i opcji;
- instrumentów wymiany i kształtowania stopy procentowej;
- zbywalnych papierów wartościowych.
■ Udział w emisji papierów' wartościowych i usługi z tym związane.
■ Doradztwo w zakresie struktury kapitałów , strategii przemysłowej i związanych z tym problemów oraz doradztwo i usługi dotyczące fuzji i sprzedaży przedsiębiorstw'.
■ Usługi maklerów walutowych.
■ Zarządzanie i doradztwo portfelowe.
■ Przechowywanie i administrowanie papierami wartościowymi.
■ Usługi w zakresie kredytów.
■ Usługi sejfow-e.
Rozwiązanie odmienne zostało przyjęte w polskim prawic bankowym1 2. Zgodnie z definicją podaną w art. 2: „Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do czynności bankowych, obciążających ryzykiem śnxlki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym”.
1) «»ca/vnno<i-i bankowych /alit/.oim>
11 pr/yjmowiimc wkładów picmę/jiyth. pltiluyi li na żądanie lub z nadejściem oznu c/oncgo terminu, ora/ prowadzenie tuchunków tych wkładów.
2) prowadzenie innych rachunków bankowych.
3) udzielanie kredytów,
4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie akredytyw.
5) emitowanie bankowych rozliczeń pieniężnych.
6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń,
7) wydawanie, rozliczanie i umarzanie pieniądza elektronicznego,
K) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odręb nych ustawach.
Czynnościami bankowymi są również inne. wymienione niżej, o ile są wykonywane przez banki:
1) udzielanie pożyczek pieniężnych oraz pożyczek i kredytów konsumpcyjnych wio zumieniu przepisów odrębnej ustawy,
2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warianty,
3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
4) terminowe operacje finansowe,
5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnienie skrytek sejfowych.
7) wykonywanie czynności obrotu dewizowego.
H) udzielanie i potwierdzanie poręczeń.
*>) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościow ych
Bank uważany jest za instytucję zaufania publicznego. Może to jednak mieć miejsce jedynie wtedy, gdy spełnia obie najbardziej istotne funkcje - komercyjną i służch ną. Funkcja komercyjna to dążenie do maksymalizacji zysku, który by zwiększał kapitał banku i umożliwiał wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy. Funkcja służebna' oznacza, że:
■ powinno być zapewnione odpowiednie bezpieczeństwo dla deponentów ;
■ powinien być zapewniony odpowiedni dopływ kredytów do przedsiębiorstw;
■ polityka cenowa powinna być dopasowana po specyfiki rynku; 3
17
Ustawa z dnia 2v \itrpnki lw71 Hmwa bnnkawf, i*k»i ujednolicony, I)/ U. ni III. p«»/ 1195 z dnia
06.10.2002 z późn. /m.
D. Korcnik, O roli slutełme) tnutkiiw knmtnyjnych, Wrocław 2009, *. 16.