lewicki 1

Mechaniczne rozdzielanie układów niejednorodnych

PIOTR P LEWICKI

8.1. Wyciskanie cieczy 8.1.1. Ogólna charakterystyka procesu

Wyciskanie cieczy z surowców przemysłu spożywczego, często zwane tłoczeniem, jest stosowane głównie w celu pozyskania frakcji ciekłej zawartej w komórkach roślinnych lub zwierzęcych. Proces len jest stosowany do otrzymywania soków owocowych i warzywnych oraz do wydobywania olejów z surowców przemysłu olejarskiego. Wyciskanie stosuje się także do oddzielania tłuszczu od skwarek i surowców pochodzenia morskiego. Wytłoki otrzymywane w procesie wyciskania stanowią zwykle odpad.

W szczególnych przypadkach wyciskanie jest stosowane do usuwania bezużytecznej cieczy i otrzymywania częściowo zagęszczonego ciała stałego. Przykładem takiego zastosowania procesu wyciskania jest wyżymanie wysłodków buraczanych.

Urządzenia stosowane do wyciskania są nazywane prasami. Ich konstrukcja jest uzależniona od przeznaczenia i sposobu wytwarzania ciśnienia w materiale. Ciśnienie w prasach wytwarza się w sposób hydrauliczny, pneumatyczny i mechaniczny. Do grupy pras hydraulicznych zalicza się urządzenia warstwowe i koszowe. Prasy pneumatyczne stanowią osobną grupę, a do pras mechanicznych zalicza się urządzenia ślimakowe, walcowe, tarczowe i taśmowe.

Materiał poddawany wyciskaniu podlega określonej obróbce wstępnej, w celu rozerwania błon komórkowych i uwolnienia cieczy zawartej w komórkach. W przypadku owoców i warzyw- stosuje się rozdrabnianie, a także enzymatyczną, ultradźwiękową lub elektryczną obróbkę uzyskanej miazgi. Nasiona roślin oleistych są częściowo rozdrabniane, a następnie poddane obróbce hy-drotermicznej.

Materiał przygotowany do wyciskania stanowi zwykle półpłynną, pasto-watąlub sypką masę. która składa się z części stałych, cieczy oraz pęcherzyków powietrza. Proces wyciskania w pierwszym rzędzie powoduje wypchnięcie powietrza, a następnie uwalnianie cieczy z materiału. Ciecz przepływa przez

113