Pojęcie kosztów nie jest jednoznaczne i jest różnie definiowane. Pojęcie to można określić następująco: koszty stanowią, wyrażone w pieniądzach, celowe zużycie składników majątku trwałego, usług obcych, nakładów pracy oraz niektórych wydatków nie stanowiących zużycia, ale związanych z prowadzeniem normalnej działalności przez jednostkę gospodarczą w określonej jednostce czasu.
W gospodarce rynkowej cena jest funkcją rynku, w której zasadniczo podaż odpowiada popytowi. Jednakże przy ustalaniu cen wyrobów producent powinien się kierować kosztami, jakie musiał ponieść do wytworzenia tego wyrobu. Stąd obliczenie kosztów jest niezbędne. Do dodatkowych korzyści, jakie można osiągnąć z wykonanego rachunku kosztów, należy zaliczyć:
- stworzenie podstaw do podejmowania istotnych decyzji,
- ustalenie kosztów dla potrzeb polityki cenowej,
- kontrola przebiegu procesów produkcyjnych i uzyskiwanych wyników,
- zmiany strukturalne przedsiębiorstwa na podstawie analizy kosztów.
Do niedawna obowiązywała zasada, że im większa produkcja, tym koszt wyrobu mniejszy. Stąd utrzymywała się tendencja do budowy w produkcji masowej automatycznych linii obróbkowych oraz do stosowania powszechnie obrabiarek zespołowych.
Wprowadzenie do produkcji obrabiarek sterowanych numerycznie i autonomicznych stacji obróbkowych wiąże się z odejściem od typowych rozwiązań stosowanych w produkcji masowej, w kierunku organizacji produkcji nastawionej głównie na produkcję wyrobów wg napływających zamówień. Jest to produkcja oparta na zasadzie akurat na czas (ang.just-in-time, tzw. JIT). Zalety takiej organizacji są następujące:
- Uzyskanie minimalizacji zapasów materiałowych. Usuwa się przez to niedoskonałości związane z organizacją i przepływem materiałów, wynikające z niezsyn-chronizowania poszczególnych operacji oraz braku ścisłego powiązania z kooperantami.