mikro kunicki9

C B    G

Ryc. 10-13. Naprawa przez wycinanie przez kompleks białkowy UvrABCD

Rodzaje zmian mutacyjnych i ich efekty

zmiany będzie zależał od jej rodzaju i od typu genu, w którym zaszła. Stacji mogą podlegać geny strukturalne, geny regulatorowe, geny kodujące IklA i tRNA oraz odcinki DNA związane z regulaq'ą (operatory, promotory — Hz s. 350).

Mutacje genów strukturalnych

if^raniczmy się teraz do omówienia mutaqi genów strukturalnych.

.-podstawienie jednej zasady przez inną może zmienić znaczenie trójki kodo-w której zmiana zaszła. Należy jednak pamiętać, że większość amino-||^_aSów kodowana jest przez kilka (do sześciu) kodonów (patrz tab. 7-1). podstawienie jednej zasady w trójce często prowadzi do wytwarzania innego jjodonu dla tego samego aminokwasu. W takiej sytuacji mutacja nie wywoła (|adnej zmiany w kodowanym białku (niekiedy może zmodyfikować nieco szyb-iSlośćjeg⁰ syntezy), będzie więc niewykrywalna. Nazywamy ją mutacją milczącą 7pg. silent). Obliczono, że około 20% podstawień zasad powoduje zmiany tego 'V|pu. Zmiana kodonu może doprowadzić jednak nie do podstawienia innego aminokwasu, ale do zwolnienia translacji. Wykorzystywanie różnych kodonów dla danego aminokwasu może być bowiem bardzo różne u różnych bakterii, jak to ilustruje tabela 10-III. Ponadto trzecia zasada kodonu odgrywa mniejszą rolę d-jest odczytywana nieraz nieprecyzyjnie. Zjawisko to nazywamy „chwiejnośrią" ifjjang. wobble). Podstawienie trzeciej zasady w kodującym tryplecie może się ' /wskutek tego również nie ujawnić jako zmiana aminokwasu w białku.

Tabela 10-UI

Wykorzystanie różnych kodonów przez bakterie

pyy yłniiriokwas ggj£V:	Kodofi	Względne wykorzystanie kodonów przez:
		Micrococcus luieus	Escherichia coli	Mycoplasma sp.
Fen	uuu	1	23	75
	uuc	57	53	9
Leu	luja	D	■ 9	100
	UUG	1	14	5
	cuu	0	11	13
	cuc	62	13	0
	CUA	0	1	12
	CUG	93	100	0

fei — fenyioalanina, Leu — leucyna

Pewna część podstawień nie wywołuje zatem żadnych lub prawie żadnych

_________ _______________________ ^efektów. Wpływ pozostałych podstawień będzie zależeć od rodzaju białka i po-

aminokwasy są ważne, ale nie wszystkie >y aktywnego centrum enzymu będą bć

tom unieczynni enzym. Zmiany w pozostałej części łańcucha peptydowego, o ile

112 — dimer UvrA łączy się z UvrB, proces wymaga hydrolizy ATP, 3 — UvrA^UvrB przesuwatycji Zmienionego aminokwasu. Pamiętamy, iż W łańcuchu polipeptydowym

wzdłuż DNA do miejsca uszkodzenia,

UvrA2 zostaje odłączone a na jego miejsce wchodzi UvrC, 5 uszkodzenia, 6 — UvrC nacina DNA od strony 5' uszkodzenia, 7 bierze polimeraza DNA I

nia, ten etap również wymaga hydrolizy ATP, 4 następny m Wszystkie aminokwasy są w^rażne, ale nie wszystkie ważne tak samo. Amino-

- w następnych etapach naprawy;

-    ^ żywnego centrum enzymu będą bardzo ważne, a jakakolwiek zmiana w

322

323