New 2

tworzenia z związkach wiązań kowalencyjnych (typowe stany hybrydyzacji boru to: sp^l lub sp³, a glinu - sp³ i sp³d²). W roztworach wodnych związków' kowalencyjnych glinu mogą jednak istnieć uwodnione jony Alⁿ⁺ - glin, jego tlenek i wodorotlenek mają właściwości amfoteryczne.

Doświadczenie 9. Badanie właściwości fizycznych i chemicznych glinu

Przygotuj: glin, wodę, kwas solny, stężmy roztwór wodo^roHenku sodu. lenoto-(laleinę. zlewki, nóż

a)    Z butelki wyjmij kawałek metalu. Jak wyglądała powierzchnia metalu bezpośrednio po wyjęciu z butelki, a jak po pewnym czasie? Czy glin jest twardym metalem? Czy można go kroić nożem?

b)    Przygotuj zlewkę. Wlej do zlewki wodę (ck. objętości zlewki) i dodaj 2-3 krople fenoloftaleiny. Do zlewki wrzuć kawałek glinu. Czy kawałek metalu opadł na dno zlewki, czy też unosił się na powierzchni wody? Czy uległa zmianie barwa rozlworu?

c)    Przygotuj zlewkę. Wiej do niej rozcieńczony kwas solny (ok. £ objętości zlewki), a następnie wrzuć kawałek glinu. Jakie efekty towarzyszyły reakcji metalu z kwasem?

d)    Przygotuj zlewkę. Wlej do niej stężony roztwór wodorotlenku sodu (ok. i objętości zlewki), a następnie wrzuć odcięty kawałek metalu. Ogrzewaj zlewkę. Porównaj przebieg reakcji przed ogrzaniem i po ogrzaniu zawartości zlewki. Jakie efekty towarzyszyły reakcji metalu z zasadą?

Zapisz odpowiednie równania reakcji ilustrujące zachowanie glinu wobec wody, tlenu z powietrza, kwasu i zasady. Obserwacje dotyczące właściwości fizycznych i chemicznych tego pierwiastka zapisz w zeszycie.

Pierwiastki - borowce

W przyrodzie glin występuje tylko w postać związanej. Najważniejsze jego minerały to: boksyt (główny składnik to bemit: A10(0H kriolit (Ną^AlFg) oraz duża ilość glinokrze-mianów (głównie sodu, potasu, wapnia) budujących skały (granit, bazalt). Skały te ulegają procesowi wietrzenia, a jednym z produktów tego procesu jest glina. Krystaliczny tlenek glinu (Al₂O_a) występuje jako minerał korund. Jego odmiany zabarwione przez domieszki związków metali bloku d to drogocenne kamienie szlachetne, m.in. rubin (z domieszką związków chromu) i szafir (z domieszką związków' tytanu i żelaza). Zawartość glinu w skorupie ziemskiej wynosi 7,9% masowych (ząjmuje trzecie miejsce pod względem rozpowszechnienia wśród pierwiastków i pierwsze wśród metali.

rasSf :n2!c

nomu

F.WH

26,9815 u

13

Al

glin

(AtmftipnJ

220