Obraz4 1 1

101

Oblicza kultury intelektualnej

tu lub magisterium, promowanie, nadawanie katedr, a także doktoratów, magisteriów i innych stopni zgodnych z prawem. Ażeby więc żacy i studiujący i ich cala korporacja dla ich pożytku mogła się trudzić w studiach, dla uwolnienia od utrudnień impetu wichru i najazdów z wrodzonej nam łaskawości bierzemy w opiekę naszą i Świętego Cesarstwa Rzymskiego i opieką obejmujemy na obecnych warunkach rektorów, doktorów, żaków i studiujących tej korporacji, każdego z osobna z ich rodzinami, służącymi, sługami, jak również szkoły i ich mieszkania lub hospicja. Ponadto wedle naszej świadomej wiedzy, oświadczyć pragniemy, że wszyscy i każdy z osobna doktor, żak (jakiejkolwiek nauki i fakultetu) i pedel tego chełmińskiego studium lub do tego studium chełmińskiego przystępujący, mógł tam nauczać lub studiować oraz ze swoją rodziną, końmi i zbrojami, księgami, rzeczami i towarami im potrzebnymi mógł tam swobodnie i bez przeszkód przybywać, jak również stamtąd powracać; i winien być wolny od wydatków, kolekt, podatku solnego, ceł, danin, darów i jakichkolwiek ciężarów stąd powstać mogących i ograniczających wolność jakiegokolwiek wydziału i innych rzeczy od jakiegokolwiek miasta, miejsca lub okręgu, gdzie byłoby studium generalne lub byłby jego brak; i nie mogą naruszać [tych uprawnień studium] żadne przywileje, statuty lub zarządzenia, rozporządzenia, zwyczaje, sprzeciwy dowolnej prowincji, ojczyzny, miasta i miejsca [wydane] przez jakąkolwiek władzę, także cesarską, nawet gdyby z nich wypływało takie pozwolenie. Oprócz tego, ażeby magistrowie i studiujący dla owego studium pozyskani mogli cieszyć się z pobytu i studiowania, a z tego przywileju mieli korzyść i powód do radości również obywatele, owi wspomniani rajcowie, burmistrzowie i obywatele Chełmna z wszystkich i z każdego osobna przywileju, pisma, wolności, łask, immunitetów, donacji, zakupów, wsi, praw, zezwoleń [pochodzących] od jakichkolwiek książąt i panów i wiernych Chrystusa, duchownych i świeckich, nadanych wspólnocie i miastu zgodnie ze zwyczajem, obecnie naszym cesarskim edyktem odnawiamy i potwierdzamy, żeby we wszystkich swych klauzulach, warunkach i artykułach były wzmocnione i trwałe, a owe przywileje, pisma, wolności, immunitety, łaski, donacje, zakupy, wsie, prawa i zezwolenia tego rodzaju jawnie od słowa do słowa były wcielane w życie. Nikt więc z ludzi nie może ze swej strony naszej łaski i zezwolenia złamać lub śmiało i lekkomyślnie występować przeciw nim. Jeżeli zaś ktoś będzie się próbował temu sprzeciwić, będzie skazany na banicję cesarską i karę 100 grzywien czystego złota tylekroć, ile razy będzie występował na przekór. Jeżeli ktoś ponowi swój sprzeciw, jego karę w jednej trzeciej przejmie fiskus naszego świętego cesarstwa, drugą część krzywdą najbardziej dotknięci, a trzecią część dla ogółu owego studium do użytku zasądzamy. Do egzekucji tej kary odpowiedni jest prepozyt chełmiński, który w owym czasie jest, lub jego zastępca. W tych i w innych sprawach wspomnianego studium, z nim łączących się, zależnych lub wynikających, są związani nasi następcy, sukcesorzy naszej cesarskiej rzymskiej godności i królowie, którzy powinni bacznie strzec [tego przywileju] i postępować z pożytkiem dla spraw i niezakłóconego wzrostu studium według rady kierujących [rektorów], doktorów i mistrzów tego uniwersytetu, a jakikolwiek opór jest zagrożony wspomnianymi karami.

W obecności Majestatu etc., rok 35¹ dzień 26 miesiąca grudnia etc.

Data błędna. Pobyt delegacji pruskiej u cesarza w Pożoniu, jak również wskazówki płynące z analizy itinerariurn Zygmunta Luksemburskiego pozwalają przyjąć, że dokument został wystawiony w 1434 r.