P1020909 (2)

część kultury, właśnie społeczny lub osobisty punkt widzenia liczy się tu najbardziej.

RACJONALNY TO GÓRA: EMOCJONALNY TO DÓŁ (RATIONAL IS IJP: TMOTIONAl. IS DOWN) Dyskusja stoczyła się na poziom emocjonalny, ale udało mi się wynieść ją z powrotem na poziom racjonalny. Odłożyli śmv na bok nasze odczucia i prowadziliśmy dyskusję na nv-sokim poziomie. Nie potrafi się wznieść ponad swoje emocje.

Podstawa fizyczna i kulturalna: W naszej kulturze ludzie uważają, że sprawuj;) władzę nad zwier/ętami. roślinami i środowiskiem fizyczny m. co jest możliwe dzięki niezwykłej zdolności, jak;) jest myślenie rozumne, które stawia ludzi ponad innymi stworzeniami i daje im nad nimi władzę. Metafora WŁADZA 10 GÓRA stwarza więc podstawę dla metafory CZŁOWIEK TO GÓRA, a zatem ROZUM I O GÓRA.

Wnioski

Na podstawie tych przykładów proponujemy następujące wnioski dotyczące podstawy doświadczeniowej. koherencji i systematyczności pojęć metaforycznych:

—    Większość pojęć podstawowych, jakimi się posługujc-my. ma strukturę jednej lub kilku metafor orientacyjnych.

—    Każda metafora orientacyjna charaktery zuje się wewnętrzną systematyczności;). Na przykład — metafora SZCZĘŚLIWY TO GÓRA wyznacza koherentny system, nie zaś pewną liczbę oderwanych, wyrywkowych przypadków. (Z systemem niekoherentnym mielibyśmy do czynienia, gdyby ..Czuję się podniesiony na duchu" znaczyło ..Czuję się szczęśliwy”. podczas gdy ..Nastroje zwyżkowały" znaczyłoby „spotęgował się smutek".)

—    Istnieje też ogólna, zewnętrzna systematyczność charakteryzująca rozmaite metafory przestrzenne i określająca ich wzajemną koherencję. Tak więc DOBRE TO GÓRA nadaje kierunek W GORĘ ogólnemu dobremu samopoczuciu. co jest koherentne (spójne) z takimi przypadkami szczegółowymi, jak SZCZĘŚLIWY TO GÓRA. ZDROWIE TO GÓRA. ŻYWY TO GÓRA. WŁADZA TO GÓRA.

Metafora STATUS TO GÓRA jest sp| DZA TO GÓRA.

—    Metafory orientacyjne mają ja świadczenia fizyczne i kulturowe: n przypadkowo. Dlatego metafora moi rozumienia jakiegoś pojęcia jedynie z stawę d oś w i a d cze ni o w ą. (W dalszym ( pewne zawiłości związane z doświadc; ta for.)

—    Istnieje wiele możliwych łi/yi podstaw metafor. Koherencja w obrę jedną z przyczyn wyboru takiej a nie ii kład — szczęście na ogół wiąże się z i uczuciem wylewności. W zasadzie mo stawę metafory SZCZĘŚLIWY IO SZ WĄSKI. I rzeczywiście, istnieją n metaforyczne, takie jak ..Rozpiera \ zbudowane są wokół innego aspektu j się podniesiony na duchu". Jednak w ną metaforą jest SZCZĘŚCIE TO przyczyna, dla której mówimy o rosn zaś o rozciągającym się podnieceni! GÓRA jest w najwyższym stopniu żeniami.jak LJOBRA TO GÓRA. Z!)

—    W niektórych przypadkach pi istotną częścią danego pojęcia, że wyobrazić sobie jakąkolwiek inną me nadać strukturę temu pojęciu. W i takim właśnie pojęciem jest ..wysoki takie jak „szczęście", są już mniej pytanie, czv pojęcie „szczęście" jest ry SZCZĘŚLIWY TO GÓRA. czy tj góra—dół jest częścią pojęcia „szt jest on częścią tego pojęcia w obi pojęciowego. Metafora SZCZĘŚLIWA szczęście w koherentnym systemie in znaczenia tego pojęcia wy wodzi się Sternie.

—    Tak zwane pojęcia czysto miel pojęcia występujące w teoriach nauko* a może zawsze — oparte na metułoi;

_,_I_I

40