ROZDZIAŁ II
Pamięć społeczna i dialog
My tu jesteśmy po to, żeby się pogryźć, a potem pogodzić.
Jesteśmy na tyle dorośli, żeby się umiejętnie pogryźć.
Strasznie na to liczę. (Michał, uczestnik IPFD)
I. Kontakty polsko-izraelskie a pamięć przeszłości
Kontakty dwóch grup mających wspólną przeszłość i odmienną o niej pamięć społeczną są znacznie trudniejsze niż między grupami, które nie mają wielowiekowej historii wzajemnych stosunków i dysponują najwyżej stereotypami na swój temat1. Relacje polsko-izraelskie należą do tej pierwszej kategorii. Bagaż przeszłości odgrywa znaczącą rolę także podczas programów wymiany młodzieży między Polską a Izraelem. Specyfikę młodzieżowych kontaktów polsko-izraelskich podkreślają także osoby badane, przeciwstawiając Izraclsko-Polskic Forum Dialogu zwykłej wymianie. Kategoria ta określa przede wszystkim taki rodzaj wymiany młodzieżowej, w którym obu uczestniczących grup nie łączy (i nie dzieli) wspólna przeszłość. W niektórych sytuacjach ma także nieco inne znaczenie: jest to program wymiany młodzieży, którego głównym celem jest nawiązanie kontaktów interpersonalnych, dobra zabawa i miłe spędzenie czasu. Przeciwstawia się ją tym edycjom IPFD, które zmierzały do zainicjowania dialogu polsko-izraelskiego, dyskutowania na trudne tematy i podejmowania kontrowersyjnych dla obu stron kwestii. Mówią o tym np. Basia, uczestniczka IV i V edycji programu, oraz Ola, uczestnicząca w IV edycji i koordynująca program wymiany rok później:
E. Cairns, M. D. Roe |rcd.|. The Role oj Memory in Ethnic Conjlict, New York