image 31

f,h

ROZDZIAŁ II

ROZWÓJ SPOŁECZEŃSTWA I PAŃSTWA EGIPSKIEGO DO CZASÓW EKSPANSJI NA TEREN AZJI

. ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNE. RZEKA NIL I JEJ WYLEWY

Strąbo -Geografika XVII. Rozdz.I. 2-5*

Powiada on^, że Nil leży w odległości 900 albo 1000 iłtadiów na zachód od Zatoki Arabskiej i że w swym luiztałcie podobny jest do litery N, pisanej w odwrotną wtronę. Przebywszy bowiem, jak mówi Eratostenes, drogę z Meroe2 na północ, o długości ok. 2700 stadiów, znów zawraca ku południowi i zimowemu zachodowi słońca,płynie około 3700 stadiów i osiągnąwszy niemal tę samą szr rokość co Meroe i sięgając daleko w głąb Libii robi diw gi zwrot płynąc potem 5300 stadiów na północ do wiel kiej katarakty,a następnie kieruje się nieco na wschód i płynie 1200 stadiów do mniejszej katarakty w Syene, następnie zaś 5300 stadiów dalej do morza3 /.../.

3. Tak pisze Eratostenes. Trzeba jednak nieco więcoj powiedzieć,a przede wszystkim o Egipcie, aby od rzeczy bardziej znanych przejść do bardziej odległych. Nil bo-wiem powoduje pewne zjawiska wspólne dla tego kraju o-raz graniczącej z nim Etiopii, nawadniając je podczas swych wylewów i pozostawiając zamieszkałym tylko ten obuzar, który w okresie wylewu znajduje :;ę pod wodą; i " zaś co wyżej i dalej od nurtu, to pozostaje nieza-nitczkałe z obu stron i pustynne wskutek braku wody. '■■dnukże Nil nie przebiega przez całą Etiopio nie pły-nlr> on tam zresztą sam jeden, ani też me płynie po i *" Lej linii, ani też nie płynie przez kraj zaraiesz-i.Iy. Przez Egipt zaś przepływa wyłącznie on sam,przez " y ten kraj i po prostej linii, zaczynając od małych (i.rohów w okolicy Syeny i Elefantyny^ /gdzie są grani-• o Etiopii i Egiptu/ aż do ujść morza. A Etiopowie pę_

^! ą przeważnie koczowniczy i biedny tryb życia,na sku-i.K suchości ziemi, nieuregulowanego klimatu i oddaleni a od nas; podczas gdy co do Egiptu rzecz przedstawia >.1f wręcz przeciwnie. Od początku bowiem żyją Egipcjanie w ramach państwa i w sposób cywilizowany, osiedli-Il cię też w miejscach znanych, tak że i ich ustrój •oż* być przedmiotem rozważań. Wychwala się też ich za io, że wedle powszechnej opinii korzystają umiejętnie pomyślnych warunków naturalnych swego kraju, podzieliwszy go w sposób właściwy, i wykazują o niego stałą irookę. Obwoławszy bowiem króla dokonali podziału lu-.lii na 3 grupy i jednym dali miano żołnierzy,innym rolników, jeszcze innym kapłanów; ci ostatni mieli zlecony sobie troskę o rzeczy święte, poprzednio zaś wymieni .ni mieli się troszczyć o człowieka. Z tych jedni Mjmowali się sprawami wojny, inni zaś pokoju uprawiają: ziemię i wykonując rzemiosła, które to stanowiły , .dutawę dochodów króla. Kapłani zaś uprawiali i fi-