Obraz6

Poziomy diagnostyczne gleb mineralnych. Definicje 17

pozwalały na jednoznaczne zakwalifikowanie gleby do określonej jednostki taksonomicznej. Było to powodem wielu dyskusji przy profilach glebowych, a poprzez alternatywność definiowania gleb miało konsekwencje na mapach glebowych.

Dążono więc do ustalenia poziomów wyróżniających (diagnostycznych), wydzielanych na podstawie kryteriów w większości wymiernych, których występowanie lub brak w profilu byłyby podstawą zaliczenia gleby do określonej jednostki taksonomicznej.

Pierwsze najpełniejsze opracowania na ten temat powstały w USA (7th Approximation 1960, następnie Soil Taxonomy 1975 i dalsze szczegółowe komentarze publikowane przez US Soil Survey Staff). Później pojawiły się bardzo do nich zbliżone opracowania FAO (Dudal 1968) i Międzynarodowego Muzeum Gleb w Wageningen (1981).

W niniejszym wydaniu Systematyki gleb Polski definicje poziomów diagnostycznych opracowano na podstawie Soil Taxonomy (1975), oprócz poziomów sideric, glejospodic i melanic. Korzystano również ze skrótów definicji przedstawionych w innych publikacjach.

Z Soil Taxonomy wybrano tylko poziomy, występujące w glebach Polski, i przedstawiono tylko te cechy, które dadzą się praktycznie określać w naszych glebach. Pominięto zaś obszerne dyskusje dotyczące genezy definiowanych poziomów. Barwę poziomów opisano według Munsell Soil Color Charts, przyjmując następujące polskie terminy: Hue — odcień barwy, Value — jasność barwy, Chroma — nasycenie barwą.

Strukturę gleby i jej klasyfikację podano w aneksie II¹ do Systematyki, skład granulometryczny przyjęto według podziału Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego.

Zasady diagnostyki gleb organicznych zamieszczono w aneksie V.

DIAGNOSTYCZNE POZIOMY POWIERZCHNIOWE (EP1PEDONY)

Poziomy, które wytworzyły się w powierzchniowej warstwie gleby, nazywamy poziomami powierzchniowymi lub epipedonami (gr. epi — nad, ponad i pedon — gleba). Poziomy te są ciemno zabarwione dzięki zawartości materii organicznej. Zawierają one silnie zwietrzały materiał, niekiedy mocno przemyty. Poziomy powierzchniowe mogą być przykryte cienką warstwą świeżych aluwiów, osadów eolicznych lub innych. Jednakże miąższość tych przykrywających osadów nie może być większa niż 30 cm. Gleby, przykryte warstwą osadów mineralnych lub organicznych o miąższości większej niż 30 cm, zalicza się do gleb kopalnych.

Współczesne osady aluwialne lub eoliczne wykazujące drobne przewarst-wienia nie są zaliczane do poziomów powierzchniowych, gdyż czas ich

2 — Roczniki Gleboznawcze 3-4

Aneksy znajdują się na końcu opracowania.