Obraz1

§ 23. System samogłoskowy języka prasłowiańskiego. Zasób fonemów samogłoskowych w końcowej fazie rozwojowej wspólnoty prasłowiańskiej (tj. około VI—VII w. n.e.; por. § 6,7) ilustruje poniższa tabela.

W systemie tym funkcjonowały trzy typy elementów wokalicznych: monoftongi (pochodzące z pie. monoftongów i dyftongów, por. § 20, 22), sonanty, czyli spółgłoski zgłoskotwórcze oraz połączenia dyfton-giczne złożone z samogłoski i spółgłoski płynnej r,l.

			Przednie	Tylne
		Wysokie	i	y>u
o G		Średnie	e, ę, b	0, Q, -h
O s		Niskie	e	a
Sonanty			r r	r 1
	Połączenia		er	or
	dyftongiczne		el	ol

§ 24. Samogłoski przednie i tylne. Bardzo ważny jest podział samogłosek prasłowiańskich na przednie i tylne.Samogłoski ?rzednie miękczyły poprzedzające spółgłoski. Samogłoski tykńe me wywierały wpływu na artykulację poprzedzających spółgłosek. Stąd:

ps. *sedeti    ^ poi. śejeć ale: ps. *saditi    ^ poi. sajić

*nesti    ^    ńeść    *nositi    ^    nosić

*pbs^rb    ^    pes    *b'bzb    ^    bez

*pętb    ^    pęć    *PQtb    ^    pęt(ńik)

W przytoczonych przykładach prasłowiańskich spółgłoski zmięk-:zone występują wyłącznie przed samogłoskami przednimi, spógłoski mvarde - odpowiednio przed samogłoskami tylnymi. W języku rrasłowiańskim tego okresu nie było możliwe występowanie spółgłosek miękkich przed samogłoskami tylnymi (tak jak to jest np. we współczesnym języku polskim, por.: ńeść // ńosę, śejeć // śadać). Spółgłoski zmiękczone przez samogłoski przednie nie były wówczas eszcze samodzielnymi fonemami miękkimi, lecz wariantami \Ombinatorycznymi fonemów twardych.

§ 25. Barwa samogłosek prasłowiańskich. Samogłoski i, u, o, a

ryły wymawiane prawdopodobnie tak samo jak we współczesnym języku : gólnopolskim. Przy artykulacji e język był zapewne wzniesiony nieco wyżej niż przy artykulacji polskiego e.

33