Obraz6

II. FONETYKA

A. WOKALIZM

1. PODSTAWA ROZWOJOWA POLSKIEGO SYSTEMU SAMOGŁOSKOWEGO

§ 18. Wokałizm polski. Współczesny język ogólnopolski ma osiem fonemów samogłosowych: i, y, e, ę, u, o, q, a. Ze względu na poziomy układ masy języka trzy z nich należą do szeregu przedniego: i, e, ę_? cztery - do szeregu tylnego: u, o, q, a, ay - do szeregu środkowego. Ze względu na układ warg samogłoski przednie i środkowa są płaskie, a tylne - z wyjątkiem obojętnej a - okrągłe. Ze względu na pionowy układ masy języka wyróżniamy samogłoski wysokie: i, y, w, średnie: e, ę, o, q oraz niską a (por. J. Strutyński: Gramatyka polska. Cz. I. Wprowadzenie. Fonetyka. Fonologia. Rozdz. III, § 12, s. 72. Kraków 1995).

	Przednie	Środkowe	Tylne
Wysokie	i	y	u
Średnie	e ę		o Q
Niskie			a

System ten powstał w wyniku powolnych i długotrwałych przeobrażeń, które dokonywały się w ciągu całej historii języka polskiego. Punktem wyjściowym dla niego był późnoprasłowiański system samogłoskowy.

§ 19. Pochodzenie wokalizmu prasłowiańskiego. Język prasłowiański powstał w wyniku rozpadu praindoeuropejskiej wspólnoty językowej (por. § 3—5). W systemie wokalicznym języka praindoeuropejskiego istniały monoftongi (samogłoskipojedyncze),

28