Obraz0

B.KONSONANTYZM

1. PODSTAWA ROZWOJOWA POLSKIEGO SYSTEMU SPÓŁGŁOSKOWEGO

§ 67. Konsonantyzm polski. Zasób fonemów spółgłoskowych współczesnej polszczyzny przedstawia się następująco:

	Zwarte	Szczelinowe	Zwarto- szczelinowe	Sonome
Wargowe	P ^b	f V		m
i Zębowe	t d	s z	c 3	y (1) u
Dziąsłowe		ś ż	c 3	r 1
Palatalne		ś ź	ć 3	ń
Welarae	k g	X

§ 68. Pochodzenie konsonantyzmu prasłowiańskiego.

Wczesnoprasłowiański system spółgłoskowy powstał w wyniku rozpadu wspólnoty bałto-słowiańskiej (por. § 5). Z języka praindoeuropejskiego oraz z okresu wspólnoty bałto-słowiańskiej odziedziczyła prasłowiań-szczyzna następujące fonemy spółgłoskowe:

	Zwarte		Szczelinowe		Półotwarte
Wargowe	P	b	V		m
Zębowe	t	d	s	z	r 1 n
Welame	k	g	X

W systemie tym nie było spółgłosek zwarto-szczełinowych ani miękkich. Spółgłoski mogły być zmiękczone przez samogłoski przednie. Nie stanowiły one odrębnych fonemów, lecz były wariantami fonemów twardych (por. § 24).

§ 69. Miękczenie spółgłosek. Miękczenie czyli palatalizacje spółgłosek odegrały dużą rolę w rozwoju konsonantyzmu słowiańskiego. W epoce prasłowiańskiej spółgłoski twarde mogły być palatalizowane (czyli miękczone) przez samogłoski przednie lub przez j. W każdym z tych wypadków proces palatalizacji przebiegał nieco odmiennie, ponieważj miękczyła poprzedzające spółgłoski silniej od samogłosek przednich. W wyniku tych oddziaływań w językach

62