Obraz8

ĆWICZENIE 7

Tematyka:

Rozwój prasłowiańskich sonantów/, / 'w języku polskim. Powtórzenie: przegłos, pierwsza pałatalizacja welamych.

Polecenia:

Powtórzyć § 40, 71, opanować pamięciowo § 58, 59.

Zadania:

1.    Przedstaw rozwój l i / ’ na gruncie polskim.

2.    Jakiego pochodzenia jest głoska e w podanych wyrazach? Zrekonstruuj je:

bełtać, kiełb, pełzać, wełna, zgiełk

3.    Z Tekstu nr 6 wypisz wyrazy, w których występują: a) sonanty/, / b) sonanty r, /, c) metateza, d) palatalizacje spółgłosek welarnych.

W analizowanym tekście występują formy: mołwicie (w. ł), mołwili (w. 3). jak brzmią one dzisiaj? Jakie zmiany fonetyczne miały miejsce w tych wyrazach?

4.    Jak brzmi dziś staropolski wyraz słuńcel Jakie zmiany w nim zaszły?

ĆWICZENIE 8

Tematyka:

Rozwój iloczasu w języku polskim.

Polecenia:

Powtórzyć § 26, 33, 34. Przeczytać § 60—62.

Zadania:

1.    Jakie są źródła iloczasu w języku polskim?

2.    Jak długo istniał iloczas w języku polskim? Na jakiej podstawie możemy ustalić czas jego zaniku?

3.    Jakie były losy samogłosek długich w języku ogólnopolskim?

4.    Jakie ślady iloczasu pozostały do dnia dzisiejszego: a) w wymowie ogólnopolskiej, b) w wymowie gwarowej, c) w pisowni? Podaj przykłady.

5.    Które z wyróżnionych samogłosek w podanych wyrazach były w języku staropolskim długie, a które krótkie? Uzasadnij swój wybór:

mój, mojego, wiódł, wiodła, czytał, czytali,

170